     somaliguy | Unrecorded Date
fiqifuliye..waxa ay kamid tahay magaalooyinka horumarka balaadhan ku talaabsaday..waana meel aan laga xiiso goyn..caana ku ah fardaha iyo xoolaha
waxaa ay kamid magaalooyinka ugu horeeya gobolka sanaag...waana deegaan daraawiisheed..oo leh dhamaanba astaamaha lagu yaqaano gobanimada daraawiishta
ha u daymo la,aanin fiqifuliye...waxaa ay aad ugu xidhiidhsan tahay degmooyinka ay kamid yihiin xudun ..awrboogeeys..dibqarax..ardaa..masagan ..jiidali..taleex...laascaanood iyo weliba qaar kale oo badan oo magacyadooda aad isxasuusin doontaan |
| adhicadeeye | Unrecorded Date
Somaliguy:adhicadeeye ayaad ilowday
waa kaftan intaas
waa na/or adhicadeeye |
| Ferari | Unrecorded Date
Bihina Caraale:
Oo waxaan umaleenaayey in Bahriighayada lee ey meeshan kujirtee, hadana ma dameertii baad timi:
Ina shool shool wuxuu yiri.
Faan bihidareys nacey
Ficil Bahcabdalaan nacey
Nimakii fardaha gaagaaban wadan jirey CEERI nalafadhijirey Fuud kunaaxyadii nacey.
Afaraan igafogeyn iyo feeraari baan nacay.
Fardihiib gaab gaabnaa xagey kudanbeeyeen?.
Cabdi cali Cigaal cali
Cali nuurka Geelala leh
Cali nalayaha sare
Cali getiga ciideed
CIgalaha majeerteen
iyo cidayada hinjiinle ah
Cido cido kusheeg mooyee
Cidi ma udhaxeysaa?
Very helarious huh!
Soamliguy, from where aboow, I am from Jidali, currently live in Boston.
Maxamed Cali" Ferari" |
| warior | Unrecorded Date
mohamed cali..xuur mise |
| QurjiNace | Unrecorded Date
FutoFuliye waa halkee..uf
Qurjiilooow cuqdad baa idin dishey, waayo haddaa isku kalsoon tihiin meel cariish ka dhisan yahay kumaad faanteen. Waddanka ragbaa leh adna afar tuulo ayaad leedahay.
Bal car nin faanaya oo aan adinka ahayn arka. Illeen haduu faan run ah yahay waxuunbay ahaan lahayde idinku waa RIYOONAYSAAN.
Futofuliye aad sheegaysaan ma meeshii Afxakame ninku ku aroosaybaa?
Dhulmahante=Uskag cuqdad ka buuxdo oo afar tuulo ku faana=qurjiile tiro yar oo aan 10 kun oo ruux gaadhin=inan gumeed midgo, tumaallo, iyo yibro ka buuxaan oo u ab sheegtaan kana guursadaan. |
| Sun iyo Boog Daac | Unrecorded Date
Waa nacaskii AfQurjiile, yuhuudka yuhuudku dhalay. Ka fogaada waa nijaase. Waa ehlul jixiima oo waxaa sugaysa nacdashay eedday yuhuuudu.
Amaa bacda. Haddaad tidhi AfXakame hadduu nin guursaday ragannimo iyo xiniinyo weyni baa u geysay. Adiguse horor Iidoorow, sow maydun ihidin nimanka caleema saartay Cigaal. War maadaa hadli kara mise taariikhdiisaad iska indha tiraysaa. Ninka yaraantiisii loo diray boarding schoolka Ingiriiska. Arliga qowmuluudka "The English Vice", homo land. Waa nimanka boardinadooda ay sharci tahay in New Boys-ka ay ka noolaadaan Old Boys-ku. Macalimiintuna kaba daran oo mid xaas lehi kuma jiro. Cigaal yaraa(1940's) maalintuu soo dhaadhacaba isagoo ilmadu ka da'ayso yimaada. Illeyn waa gaban habeen iyo maalin futadiisa loo saaran yahay siteey-ma-noogto oo kale. Ha la yaabina markuu khamriga ka dhergo masiibo soo martay buu isku illowsiinayaaye. Ragga ka liitaase waa Iiddoorka meeshuu maraba ammaantiisa iyo mashxarad la taagan. Ha la yaabin laakiin oo nimankanu haduu Ingiriis futada guss ka geliyo waxay la tahay barakadii nebiga oo kale. Illaahay baa i arkaayoo 1987 mar aan Ingiriiska joogey ragbaa odhan jiray, iyadoo ay dhab ka tahay, dan kama lehin hadday Hargysa iyo Burco iyo meel walbaa gubato. Ingiriis baa noo dhisaya. Nimankan intaasaa garaadkoodu gaadhsiisan yahay, oo gaalo oo dhan waxay u haystaan nebiyo waxyi ku soo degey, Ingiriiskana malaa illaahii samada iyo arliga uumay bay u haystaan
waa kuwii yidhi:
Sida naag dhali weydayoo
Dhowaan eebbe wax siiyey
Dhabta wiil yar ku haysaa
Ingiriis dhaladkiiyow
waannu kuu dhega beelaye
Halkeen kaa dhunkadaa
Ninka dadka cuqdadlaha ku sheegayana, abti hayga qoslin. I defy anyone inuu furo page, nin Daarrood ah oo taariikh Soomaaliyeed ku jira ama gabyaa ah, lagu xusayo. I defy anyone inuu furo meel lagu xusayo deegaan Daarrood. Waxaan idiinku balan qaaday, oo aad ila ogtihiin, intaydaan fartaba ka qaadin in Yuhuudi Iiddoor daf idoon soo odhanayo. Markaasay calaacal iyo cantarabaqash nafta kaaga saaraan. Gabay sayidka ah haddaad meel ku qorto markaasay soo qorayaan dhowrkii gabay eey tiriyeen. War haddaydnaan cuqdad qabin maxaa dadka nasabka idin daba dhigay, oo maad qolkiina furataan, mise ma aragteen iyadoo aanu gabayadii Sayidka(Ustaadkii sharafta weynaa, illaahow jannadii ka waraabi) gabayadiisii cid kale ku khasbayno. Ma nin advertisement u baahan baa dunidoo dhan baa laga yaqaanaye. Shan qaaradood baan macluumaadka ku bartay. Jaamacaddaan tagana, markaan qeybtooda kutubta Soomaliyeed eegona saddex ama afar baa Sayidka ku shuqul leh. Haddaad Iceland tagtana Sayidka taariikhdiisa waad ka helaysaa bay ila tahay.
Idinkuna waxaad na daba waddaan Summad-laaweyaal wax ay ku tirsan yihiin aysan jirin. Salaan Carabey iyo Cali Jaamac Haabiil ka reeb, inta kale waa xaar walwaal aan gabay u bilawnayn. Illeyn waa dad illaahay maanka ka daboolaye fahmi maayaano waxay doonayaan inay naga dhaadhacsiiyaan taariikh beena iyo affaray aan meel marayn. Nimankan gabayaaga isku sheegayna adeer na cabsiin maysaan ee joojiya GUSS-MUUDSADE, mise GUSS-MUUTE waan illaawaye, iyo GUNTII-BAARADA-EEGTAY iyo nacasyadan kalaad koolkoolinaysaan. Bal car arag anagoo meelahaad furataan idinku soo daandaansanayna. As far as we are concerned you do not exist. We don't like you and we don't hate you. It is just that we are merely indifferent about you.
Wa Salaamu Caleykum |
| QurjiFarteeye | Unrecorded Date
Sun iyo Xaar daac.
Horta intaana bilaabin aan naftayda xaal siiyo saa Anoo dhalad ah baan Nacallaqabe nijaasi dhashay u jawaabayaaye.
1. Afxakame: YAAB
Wax maad tidhi. Bal aan ku qoute gareeyo Illeen hadalkaaga kuma celin karee. Waxad tidhi
"Haddaad tidhi AfXakame hadduu nin guursaday ragannimo iyo xiniinyo weyni baa u geysay"
Nacdali ku kortaye ma adoo sidaa aaminsan Afxakamena inaadeerkaa yahay baad Cigaal wax ka sheegtay. Mise waxad doonaysaa inaad inaad cudurkiinna dadka dusha ka huwiso si aanu kuugu goonni noqon.
2. Ina Cigaal baa boarding ku jirey oo ingiriis tegey baa na tidhi, mar kalena waxa tidhi 5 Qaaradood baan wareegaa sidii naag dhillo ah oo guss ka lumay ama ninkii dhabey lacagtii kala baxsaday.
3. Gaalo Jacayl;
Horaan tan u jeegay oo soomaliya waxaa yimi ama arrimaheeda ka taliyey afar gaal oo kala ah Ingiriis, talyaani, amxaar, fransiis. Qabiilooyinka soo dhaweeyey ee hor socdey waxa kala ahaayeen sidan
a.Ingiriis: Issaaq, Doorood(UUrsangelis, DhaliHante)
b. Talyaani: Doorood
c. Amxaar: Doorood
d. Fransiis: Ciise/afar
Marka miyaad falan tahay sidee gaal jacayl ugu caayi cid kale miyaan idinka laydiin ogeyn.Gaala raacnimo waa ceeb oo haddaan hal ceeeb lee yahay idinku SADDEX baa wejiga idiinka yaal oo FALLAADHI GILGILASHO KAAGAMA GO'DO. Waase idiin caado in idinkoo madaxa ku socon aad nin lugo ku laafyoonaya la yaabtaan.
Qoonka madaxa ku ordaaya ee qaawanee mudhuxsan
Ee ku qoslay kii laba lugood qun ugu laafyooday
Waa qisooyinkaan ku arkayaa qoladan Dooroode
Jacayl ingiriis dartii waatii Qarmaan Balxan or Qadhmuun Balxan ninba suu u yaqaan, ay carradoodii ka soo kaceen iyagoo ingiriis ammaanaya illaa qorraxay illaa hargeysa. Geeraaradii ay ingiriis ku ammaanayeen qaar baan hayaa laakiin adba waad og tahay. Waakii Ingiriis QAYDADKA ku sadaqadaystay ee ay Hargeysa illaa hawd sii ammaanayeen ingiriis iyagoo ku dikriyaya (DHaantaynaya).
4.BAQAL FARDO LA MIRATAY DHIGOOD BAY IS MOODDAA.
Maadaa gobannimo ku faanaya? yaad ugu faanaysaa? aad iiba faantide Mee wixii ku dhalay? Mee Doorood? Ninkaad u ab sheegataan ma jinbaa miyaan xawaalkiisa, qabrigiisa, qudbigiisa la arkin? xaggee ka yimi? xaggee aadey? ma dabaylbuu ahaayoo wuu duulay?
Aniga Wixii i dhalay waa la yaqaan. MAYDH baa Sh isxaaq ku aasan yahay isaga iyo 12 ka mid ah 16kiisii caruurta ahaa. Sidoo kale Haawiye, Gadabuursi, Ciise, Sheekhaal dhammaan waa dad la yaqaan oo meel abkooda loo raaco leh kuna aasan gobolada sanaag iyo Togdheer.
Haddaad gob tahay maxaad midgaha u qaramaysaan oo dadkiinna 45% ka dhigay dad asalkoodii hore midgo yahay. Malaha adigaaba ka mid aha kuwaas illeen dooroodka wax kala garanayaa Nasab inaysan nagu gaarin waad og tahaye.
QURAANJOOY KU QUUSO
Bal ogoow addoomaha ilaah kala ayaan roone
Sida adhigu geeliyo fardaha uga itaal liito
Ama gubanku oogada ka yahay adhaxda jiilaalka
Annaga Eebahay naga koryeel uumiyaa kale'e
Ilaahbaa loogu mahad naqay.
Yuhuud haddaad igu sheegtana horta maahi laakiin NIN REER BANII ISRAAIIL AH OO MUSLIM AH YAA KA SHARAF BADAN. Laakiin maba nihin oo waad na taqaan ciddaan nahay.
5.Gabyaanimo....
Yaa idiin gabya idinka. Afartii madmadoobaa ma waxaan ahayn baad haysaa.
Ina calaacal Xasan
Caalle Dhuuux
Qadhmuun Balax
Ismaciil Futo-sheeg
Durriyada ragooda gabyaa tiro maleh inaan kuu tirshaana ma haboona oo waad ka naxaysaa. yaa gaadha raggaan, yaa la suugaan ah, yaa la loolami ka, afarta madmadow eed dabada ku wadato iska daayoo ragganaa loo ogaaye ka baro. Miyaan la odhan:
Murtida iyo macnaa gabayga iyo Muunaddiyo luuqda
Waa martabad saroon uumiyaha Mawle wada siinne
Mulki kaleba soomaaliyeey waan ku murannaaye
Maansiyo kolkay gabay tihiyo midho la luuqeeyo
war sow miidhayadan reer Isxaaq lama mihiibsiinnin
Mankiisiyo Mullaax iyo laf iyo gabay macaankiisa
Macdantiisi sow EeBahay naguma soo meerin
Milgaa hadlku lee yahay haddii maalin nala siiyey
Uma mumo min murudkii hadhiyo moodki xaabsadaye
Ayagoon malcaamado u gelin miinkiyo hingaadda
oo macallin wax u sheegin bay mus isku qaadaane
dar maqiiqayoon u hubsan bay eedday maansaduye
Salaan Carrabey
Cabdillahi Muuse
Cali Jaamac Haabiil
Faarax Nuur
Maxamed Bulxan
Ina jadeer
Nuur Ducaale suldaan
Qawdhan ducaale
Maxamed Nuur fadal
Maxamed Cali fadal
Cabdi fadal
Maxamed Yawle
Xaye
Xasan Tarabbi
Maxamuud Daallin
Cumar Ustelie
Saalax lay diray
Xaji dallaayad
Cige aw cali
Gammuute
Cisman Aadan (Guniyobaareeg)
Faarax laanjeer
Maxamuud qaloonbi
Digaale jaamac
Ismail Cigaal Bullaale
Ina Dubbe
Maxamed fiin
Maxamed Kaahin fedhoole
Cayuun
Weerar Cali
Cabdi Gahayr
Birdhiile
Xaaji aadan afqallooc
Cabdulahi suldaan timacadde
Maxamed Xaashi
Gacmadheere
Caateye jugux
Hurre badhe-tuug
Qaasim
Cisman Indhoole
cabdilahi hinig
Cabdilahi baashe
Cabdi aw Yuusuf
Sh Ismail Kolan
Cali Abaar
Kite fiqi
(Hadrawi, Gaarriye, yuusuf x aadan, Xasan ganey, axmed saleebaan Bidde, Cali sugulle, Ibrahim gadhle,aadan tarabbi, Dheeg, Maxamuud Salebaan Xirsi.)
And the list goes on and on and on....
1000 nin oo gabaygoodu aanu dhuldhicin baa nagu jirta adna afartuu Hadaadun baad la taagan tahay shir walba.
6. Meeshaad furtaanba been baad ka sheegtaan marka record kaan idiin saxnaa oo mar haddii cadaalad aad kala dhimateen waa inaan waranka idinla dul joognaa Illeen ma XISHOOTAANE waad CABSOOTAANE.
7. Wadaadkee? ma kaasaa taariikh leh. Warlord buu ahaa ee ma taasaad taariikh u taqaan? Muxuu gobanimo ka garanayey dameer xaabo sida oo xukun doon ah buu ahaaye? maanta oo aad intii ka ilbaxdeen baydnaan WADANIYAD aqoon waabase waagaas oo badhkiin qaawanaa.
Dhulmahantada ayuu dhex degey oo sida dhillada aan DIIDEY aqoon. Waa wax aan diin aqoonne ayaguna waa ku salleiyeen sidii uu NEBI yahay oo waa kuwa ku dhaarta "WEJIGA ILAAHAY IYO WEJIGA ASTAADKA". Waa kufriyeen mar hadday sidaa ku dhaartaanna. waa tii Caalle dhuux ku lahaa Dalbohante;
DABADA HA KA MARO WAA KUWII DIIDEY WAANADA"
8. Gammuute...Meesha gabayda tag oo car gabaydiisa kuwo u dhigma meesha ku qor. Ninkaasu Geeluu ka gabyi jirey waana la wada yaqaanne bal gabay aad leeedihiin oon afarrey ahayn kuna saabsan geela keena...ha ha ha...Soo xada dee illen ma haysaane.
Bye dameeryohow aan ku taagnahay ee dambaabidhada badan |
| Ninweyn | Unrecorded Date
Mid Kaan Wasakh uun buu qoraa kolkii la arko, tolow yaa xisaabin doona. Weynaha ayaa xisaabin doona.
Ninweyn |
| Qurji Waan Daayey | Unrecorded Date
NinWeyn
Saaxiib sorry haddaan reerka meel uga dhacay. Nacaskaa Sunta Daacaya ayaa iga keenaye.
Keligey lay xisaabin maayo ee tolkaana u sheeg in lala xisaabtami.
Waa ku maraqsan tahay xasuusta EEBE iyo ayaamaha aakharo. |
| Sun iyo Boog Daac | Unrecorded Date
Ninweyn: hadalkaaga maqlay laakiin nimankani xanuujintuun bay wax ku leeyihiin. Mar baan xasuustaa anoo dhalaan yar aan malcaamad la dhigan jiray duulka. Kibir iyo daanndaansi bay nafta iigu keeneen aniguse caaqil baan weligay ahaayoo lama qasan jirin, oo intaan qoslaan kaftan bil-cakis ah ku idhaahdaa "war ma intaan kaa baqayaad inaan kaa xishoonayo mooday". Iyana waa duul maanku daboolanyee run bey moodeen. Ilaa aan maalintii dambe intooda badan digaxaarka dhex jiidey. Illaa yaraanteydiina nimanka sidaasaan ku ogaa. Mana jeclayn inaan ku soo noqdo xaajada aad adigu soo dhexgashay magaca eebbana xustay laakiin waxaan rabaa inaan taariikkhda beenta ah uu qorayo aan saxo. Wasiirkii borobogaanka iyo Beenta(Propoganda and Disinformation) ee Hitler oola odhan jiran Goebbels ayaa laga hayaa inuu yidhi haddaad been mar walba ku celceliso marka danbe run baa la moodaa. Yuhuudkan Iiddoor wuxuu ka mid yahay tiradii yarayd ee Yuhuuda ee ka badbaaday Naasiyiinta oo laakiin casharruu ka bartay baan u malaynayaa. Waa ninka ku leh Dhulbahantaa heshiis la saxiixday. War meeday warqadaad ku aragtay heshiiska uu kala saxeexday Ingiriis iyo Dhulbahante. Waase kee Heshiiska dhexmaray Amxaaro iyo Reer Galbeed. Dalka Ingiriis waxaa ku soo dhoweeyey hororka Iiddoor oo hungurigii lagaga soo tuuray dhawrkii dirham ee loo tuuray. Xabashina waxaa heshiis qarsoodi ah dalka ku "siiyay" oo ay heshiis kala saxeexdeen Ingiriis. Amxaar wax jurisdiction oo ku lahaa deggaamo Soomaaliyeed ma jirin ilaa wixii ka horreeyey gabagabadii dagaalkii Daraawisheed. Waxaaba suurto gal noqon gaadhay in la manjaraxaabiyo Boqortooyadii Coptic-ka oo Lij Yasu, oo taageera nooc walba ka helay Daraawiish, uu damcay inuu dhaxal-wareejiyo Ras Tafare(Markii danbe noqday Haile Sellasie 1). waxaase arrintaa fashiliyay baadariyada Kiniisada Coptic-ka iyo Igiriis iyo Faransiis. Daraawiish ka horna halganka Ogaadeen iyo wixii la deegaan ahiba wuxuu ahaa mid joogto ah oo qarniyo soo socday oo ay iskaga caabiyayeen Amxaarka iyo wixii u adeegaba.
Haddaba Maalintii ay Ingiriis u caddaatey inuu Sayid Maxamed dagaalkooda u diyaar yahay awwoodna u hayo ayay ku dhawaaqeen inuu yahay rebel(a kind of Declaration of War). Saraakiishii qaybta siyaasada ee Soomaaliya ayaa la xidhiidhay India oo Soomaaliya laga xukumi oo Waxay yidhaaheen, war ninkanu waa Ogaadeen oo qeybtiisa dalka waa inagii Menelik kala heshiinay oo xeerkeenu sidaa ahaan uma qabto, dhinaca kalena hooyadii waa Dhulbahante oo lama lihin Treaty of Protection sida kuwan kale. Markaa nimaan kuu hogaansanayn markii horeba sidee falaago ku noqdaa? Taariikhday ku taalaa haddaad doontana meel walbaad ka helaysaa.(Waa haddaad wax akhriyi karto oo waxanaa aad soo qorto mid yarood dhashay u yeedhinin).
Dagaalkii Daraawiisheedna anagaa u badheedhnay oo wiilkaanu dhalnay markuu naga dhaadhacsiiyey sidii niman Iiddoor dalkii u gadeen dhegtii Soomaliyeedna u dileen waajib ma dhaafaan ah bay nagu noqotay, siddaasaanuna jahaadkii ku garwaaqsanay. Maadaamaa aanu nahay rag dagaalka jecel oo kuba raaxaysta, dee taasu waxay noqotay bonus oo waa waxaaga wax laguugu dar. Dagaalkii aad jeclayd gal, oo haddaad ku dhimatana shahiidnimo ku dhimo janno laga waraabiyo wax laga tagaba miyay tahay. Dagaalkii nasiib darro raga qaarkii Dhulbahante waa ka hadhay oo nimanka dawladda ahee Reer Hagar waa niman kibir badanoo, waaba isu quudhi waayeen in cid kaleba hoggaanka u qabato. Taasu waxay tahay hadaf la fahmi karo marka la tixraaco dhaqanka Soomaaliyeed, laakiin sida raggaan ogahay, siba sibay dhaantaaye, gaalka abbaan umay noqon. Haddeyse soo geli lahaayeen heeryada gumeysiba Soomaaliya kuma raagteen. Sida hufan ee Dhulbahante uga soo baxay dagaalkaa nijaasada gaalada lagula dagaalamay taariikhdu way haysaa. Inkastoo Jidbaale lagu jabiyey, waatay jikaareen gaalada, oo meel walbaba gelengeshay, guuyo wixii fulihii Iiddor lahaa laga wada foofsaday, waakii ugu dambayntii Ingiriis baqa-taraaray xeebtana meel kasoo sokaysa iman waayey. Waa kii dumar-la-moodka Issaq hub u qeybshay yidhi war ordoo daraawiish iska cesha. Saa duulku waa sida xoolaha la foofsadee, caqlina ma lehee waa kuwii hubka iyagu iskula jeestay. Tii ka dhacday, Xaaraama Cunnaa loo bixiyey markii Iiddoor bakhtigii iyo diindiin iyo dabagaale iyo wixii dhuunta ka degaba ay hiigeen ooy guntu weliba isku dishay. Iyadoo ay saa tahay oo ay inay cidhib tirmaan ku taagan tahay baa Ingiriis ciiddan sameeyey Kumaandoows ah oo Koofil loo dhibay shaqadooduna waxay ahayd inay kala dhexgalaan Issaaq oo haddii qolo mid kale duulaan ku qaaddo in Ciidankan oo la odhan jiray Camel Constabulary uu daba galo oo qoladaasoo dhan waxay dhaceen iyo wixii kaleba laga qaado. Tanna wuxuu ugu guulaystay si sahaala ah illayn nimankanu dagaalna ma yaqaanaan Ingiriisna wejigayba ka dadbaan oo sidii ugub xishoonaysay hogtaan markay buuryaqabka gaalka ah is hortaagaan. War iyadoo sheekadii meeshaa u marayso oo uu samada isla tegey ayaa maalin danbe Ismaaciil Mire(geesinimo iyo ragganimo, xiniinyihiisu marroodi ka weynaaye) agagas duulaan soo qaaday oo geel ciiddaa ka badan ka soo qaaday nacasyadii Iiddoor arligoo dhana argagax iyo qalalaase soo geliyay. Koofil baa ka dabategey oo wuxuu is leeyahay sideedii bay arrintu meel dhow tahaye Caweysinkaba intaad soo karbaashto nimanka ayaad teendhadaada dry jiinkaagii ka shubanaysaa. Ma isagaa kuba tala galay niman mintid ahoo dagaal ku bislaaday inay afka dhulka u dhigi. Inan gummeedkii Issaaq aan weligii rag iska celin buu moodayay maxaase ibtilo ka raacday. Waa tii la ogaa oo idiin sheegi maayo. Gabaygii Koofil waad haysaan. Kii Ismaaciil Mirena waad haysaan.
Sayidku inuu yahay hormuudka maansada Soomalida waa la wada ogyahay halyeynimana wuu ku darsaday. Nimankaa Ogaadeen waa lagu yiqiin. Ababintiisuna mid waxay ahayd tii Dhulbahante ee uu ku dhex koray oo lagu kacaamiyay gabanka yar diin jacayl iyo wadanninimo iyo kuffaar nacayb. Wuxuu ku dhex koray afmaaladii Shirshoore, ragga diinta hoyga u noqday, hannadadii Shirshoore oo weedha Soomaligi ahi ay u tahay hibo eebbe siiyay. Khaasatan waa inaan xusno Abtigii ay Sayidka hooyaddii wada dhasheen, waxaan ka hadlayaa aargoonlihii Seed Magan oo qeyb weyn ka qaatay noloshii hore ee Sayidka. Sayidku waa anaga anaguna waxaanu nahay Sayidka(Annaga saad doonto u qaado). Kelmadahan waa ammaan loo qoray abwaankii afka Ingiriiska ee Shakespeare wexeyna ila noqdeen kuwo ku habboon Ina Cabdille Xassana:
Sayidka, the great poet has meant so much to me. Sayidka, the one man breaking a way ahead. Sayidka, the one pioneer. And only Sayidka. No Ogaadeen pioneers, no Dhulbahante pioneers, no Iiddor pioneers, no Majeerteen pioneers. The rest of the would-be-pioneers are mere innovators. Ahead of Sayidka nothing. Ahead of all poets pioneering into the wilderness of unopened Somali verse, Sayidka. Beyond him, none.
AfXakamaha aad Sheegaysana wuxuu ahaa cawaan madax addaygiisii u aayay. Kuu naageeyeyna, haddayba dhacday kamay ahayn galmootane kibir bay ahayd inuu dhoolatus sameeyo inuu rag si walba ka yeeli karo. Kaa uu dulleeyeyna inuu Issaaq yahay waaba macquul oo illeyn illaa Ingiriis dunida ku faafay rag meydaan ahayne ee waxaad ahaydeen dhufaan si walba laga yeeli karo. Sababtuu Igiriis idiin soo dhawaystay bay ka mid ahayd. Idinkoon ahayn niman mabda' leh iyo meel lagu soo abaaro iyo idinkoo Soomali ugu xoog yaraa illeyn fulayaal baad ahaydeene ganacsata ah oo meeshaad maraysaanba heshiis magan gelyo dhigtay laaluushna bixiyey. Hawkarka iyo oonka dagaalna iddinku sida dumarkaydaan xamilin oo qadoodiga waad necebtihiin, ragu jilicsanaa. Intaaba ishuu ku arkay Ingiriis. Dunnidoo dhan sidaasuu yeeli jiray oo intuu ishaaro liitaha doorada leh ayuu bal isku dayi jiray inuu rag ka dhigo. Kikuyada ayaa tusaale ah oo xoogaa addoonta koonfurta naga xigta yara haystay markii Ingiriis indhaha u kala furay. Laakiin lagaga daba yimi. Ingiriis Ragiisii horena waxay soo weriyeen wuu hayay oo Richard Burton iyo John Speke allaa og tii ka raacday markii la arkay inay gaalo buuryaqaba yihiin muslin iska dhigaya. Labadoodii dooddii ka dhacday joornaladay isku caayi jireen addaa baqa la cararay iyo addaa kan iyo keer ahaa. Maalintaasay soo weriyeen in nimankaa Daarrood kufaar nacaybkooda awgeed dalkan geli kari mayno ee xal kale ha la raadsho. Markaasey nacasyo habacsan oo halkeer ah soo arkoodeen.
Ina Cigaalkan aad sheegtayna boardingkii lagu saxariiriyey yar ahaantiisii dhibaato ma lahaateen oo waa laga gardaraa, ee ninku waa jini falane qudhunkaasuu dalka la yimid oo jirriga meelaha taagtaagan buu lacag ku siin jiray inay buufiyaan. Xittaa markuu Labaaatan Jirow jiifey seerjitadii Mareexaan waxay yidhaahdeen khatiyaan baanu ka taagneyn. Markuu gaajo la cabaado oo illeyn waa qowmuluudoo wuxuu moodayaa qof walba inuu sidiisa u fekeree wuxuu yidhaahdaa dabadaan idiin taagayaa hadddaad raashinkaa ii kordhisaan. Caydiidkii "Loony Tune"-ka ahaa baa habaari jiray markuu waxaa ka maqlo. Sidii rag belaayo ugu buufinayeen waaka tuluda geel le'ekaaday, nacalaa baad la uur weyntahay. Edna farmashiilayna waatey u adkaysan weyday oo wey iskaga tagtay. Haddana waxaa la yidhi waa markuu ugu darraayoo waxaa la yidhi wiilasha yaryar ee agoonta ah ee meelaha ku darxumaysan iyo gabanta yaryar ee ugubta ah welina qaarkood xaylkii u iman baa kuwo u aqdaamaa u keenaan oo uu isku bedbedelaa. War bal waxashnimada noocaas ah ma u adkaysan lahaydeen nimanyohow. Iiddor raali buu ka yahay, oo kuwanu duulkii Afweyne u addeegi jirayna ka daran.
Intaasaa caawa iga denbi ah oo AfQurjiilow waadigaa libinta iga qaatay oo maalinkaa maanta ah ayaad heerkaagii dib iigu celisay. Weligay intaan ifka taagnaa qabiil ma caayin iyagoo i hortaagan iyo maray iga sii jeedaan iyo maray tahay anonymityga Internetka, laakiin dameerkaa cidiisii markaan u adkaysan waayey waanigaa waxaa ku hadlaya. Dirqi bayse igu noqotay. |
| QurjiFarteeye | Unrecorded Date
SUN iyo Xaar Daac
Aan ku bilaabo qodob ku sheegaagii ugu danbeeyey. Ha cudur daaran oo qabiil kama hadlin mana aqaan ha ku doodin ileen WIXII UURKA KAA JIRAA AFKU KAA XADAAYE. Cudurka lama qarsadee anaa kaa daweyn oo Presription-kaagu waa inaan Sarwaan kula dhaco oo ku baro taariikhda dhabta ah iyo inaan aduunku afarta uurdarbaal ee Doorood ahayn.
Tan labaad hadaad doodayso sida habraha looma sheekeeyo ee hadalkaaga summad baa lagu dhigtaa. Hadalkaaga Qodob qodob u sheeg soona koob si aan micnahaad uga jeeddey u lumin. Taasina waa iga deeq iyo dardaaran.
1.Af Xakame.. wuxu ahaa Ina Cabdalle Cumar Cali oo waa laguu yaqaan wuxuu ahaa. Waxad tidhi kibirbaa geyeysiiyey inuu sidaa yeelo oo NIN AROOSO. Inaan kula doodo Maba aha oo ninka waxaas sameeyey ninka excuse u raadinaya waa isku reer Jaxiima. Ninkaas siday doonto ha ka ahaatee hadiiba ay maankiisa leh ku soo dhacday NIN KALE AROOS waa QOWMUl-LUUD (Fal ciyaadu Billaah). Waxa u dhaantey inuu Xaarkiisa qasto oo kibir dartii isugu kaajo inta uu INAADEERKII mehersanayo. Tan Kale waagaas waxanba adduunka lagama aqoon oo reer Yuruba waa ku yaraayeen falalkaas Qabiixa ahi.
2. INa Cigaal. Ina Cigaal waa nin muwaaddin ah, Soomali ah, Issaaq ah oo nin AalaBeyt ahi kaa Ab fiican. Waa nin Heterosexual ah halka Afxakame Homo ka ahaa. Yaa kuu sheegay inuu caruurta waso mase tijaabisay? Ma adoo yarbuu dabada ku taabtay? ma aabahaabaa kuu sheegay inuu ragga la dhaco? ma Ilmaadeeradaabaa daba xunuun ay ku eedaynayaan kuula yimi?.
Doorood maanta falkaas cid kale kuma eedeyn karaan oo Raggooda iyo naagahooda isku si baa looga dhaansadaa haddaad East Africa tagto. Waa kuwa Kenya, uganda, Tanzania dhooban ee Aids-ku dishoodey. Naagihiinnii baaba idinka masayray markii meel walba aad uga horrayseen oo dabada dhigateen. Maxaad Cigaal u eedaynaysaa maxaadse hadal xumadan u keentaan oo wax isugu fali weydeen mise idin laydin sheegaad ka cabsateen oo dadka oo dhan ceebta kula ciiraysaan. FALLAADHI GILGILASHO KAAGAMA GO'DO.
3. Dhulmahante iyo Ingiriis... Dhulmahante waxay ahaan jireen dad CAWAAN ah. Waxay xidhnaan jireen DHUU' sida aabahaaba kuu sheegay. Dhuugu waa harag la medgeeyey si uu u jilco oo loo gashado. Naagihiinnu sida Cawaanka ayaysan Naasaha Cawro u arki jirin.
Warsangeli baa ka masuul ahaan jirey oo dad cawaan ah bay ahaan jireen, Warsangelina Ingiriis heshiis waa la samaystay isagoo idin wada metelaya. Ha dhihin nama ay metelayn illeen RUUX wax qora idinkuma jirine. Majeerteen iyo talyaaniga maad sheegine maxaad afka ugala gabatay. Ugaadeenna heshiis ma aqoon OO AYAGOON CIDNA HESHIIS WEYDIIN BAA LA MUQUUNIYEY.
Qabiil wax kala garan baa heshiis lagu dayaa laakiin Cawaan cidi WAX MA WEYDIISO sidiinna.
4. Ina Calaacal Xasan iyo DHulmahante (QUrjiile)..
a. Ina Calaacal Xasan Issaaq waa xumeeyen oo sidaasuu u necbaa. Markuu Berbera ka soo degey ayaa xoolihii laga dhacay ka dibna waa ku busaaradsaday magaalada. Nin magaciissii hadda iga maqan yahay baa yidhi aan xoolo ku deymiyee sidee isaga bixinaysaa, Markaan Xajka ka soo noqdaan ku siin buu yidhi. Markuu soo laabtay buu ninkii Qaannabay ka dibna in La iibsho ayaa NIMANKII REER AXMED ku taliyeen Ileen si kale lacagta uma bixin karo'e. Rag baa dammiintay ka dibna waa kii Berbera ka soo cararay ee dhulmahante u yimi asagoo deyntii qaba isla markaana sigtay in la Iibsho isagoo nool.
Ninkaasi halkaasuu Colaad Issaaq ugu qaaday kulana god galay
b. Dhulmahante ninkaas maxay ku raaceen?. markii hore wadaad buu isaga dhigay oo isagaan aqoon diimeed aqoonbuu intuu bawsadey akhriyey ka dibna waa shiikh baa la yiri. Waa dad aan diin arage way daba galeen.
-Qaarkoodna Opportunity ay ku xoolaystaan bay u raaceen illeen dad maato ah bay dhaci jireene.
-Qaarna waa la muquuniyey oo waatii uu kuwii idiin talin jirey ee Garaaddo ku sheegga ahaa Qaarna JEEDALKA la dhacay ee KARBAASHAY qaarna DILEY.
-Qaarkoodna asalkoodayba yihiin MIDIIDIN la dhaansado oo sidii siiil baruur leh la rogrogto oo waatii Ninkoodii Buraanburi jirey ee Caallle Dhuux markuu ka quustay yidhi
Dabada ha ka maro waa kuwii diidey waanada'e
-Qaar nebi moodey oo ay daacad ka ahayd raacista ninkaas waalan illeen diin la'aan baa haysey oo markuu Flash Light u qaatay bay yiraahdeen ASTAAADKU WAA NUURAA oo nebi moodeen kuna dhaarteen oo yiraahdeen WEJIGA ILAAHAY IYO WEJIGA ASTAADKA.
5.Gobanimodoon/sheekh/wadaad/astaad/Geesi; ha ha ha ha..
a)Gobanimo doon; ninka gobanimo doonka ahi waa kan dadkiisa iyo dalkiisa jecel ee u dirira daryeelka Uaddiisa. Laakiin kan la dirira dadka uu lee yahay gobanimaan u raadin, Kna dhaca maalkooda iyo xiilahooda, kan laaya caruurtooda, kan kufsada dumarkooda maahan gobanimo doon ee WAA WARLORD LA MID AH KUWAAN MAANTA.
b)Sheekh/Wadaad. Ruuxa naf Islaam ah gooya ee xaqdarro ku dila waxa EEBBE u yaboohay SHAN CIQAAB oo adba garanayso. Ninkaasi wuxu gacantiisa ku dilay sida la sheego dad 100 ku dhow oo ay ka mid ahaayeen 7 Wiil ee Xaaji Muuse Shixiri dhalay.
c)Geesi...lol.. Sal weyne Alla muxuu fadallo dhigay markii aanu ka erinay taleex...Maxamed Faarax Caydiid wuxu u jilib dhigay Maraykan oo wata 30 kun oo askari iyo hub noocii u danbeeyey. Waakii dharaar cad diray ee u diidey inay ka libaystaan isaga oo nool. Waa kii naftiisa iyo tan qabiilkiisaba u huray ee uu defeat gareeyey Maraykan.
Ina Calaacal Xasan waxa lagu weeraray Diyaarado noocii ugu horreeyey ah oo Rifle-ku soo ridayo. Ileen waa fule 'e waxba ma hubsane cagaha ayuu wax ka deyey. Waatii 10 Kun oo reer sh isaxaaq ahi CARDAAADUQAHA ka dhigeen ee jebsheen. Waatii 5kun oo nin Qorraxey uga daba tagtay ee xoolihii intii u hadhayna ka soo dhaceen.
Meesha Dooroodka maanta ay CARARKA iyo CABDI-BILEnimada ka keeneen waa nikaas oo waa kii yidhi
Adiguba Caqlaad leedahee carar maxaa dhaama.
Marka Geesi, Wadani, Sheekh, Wadaad Intaas midna ma ahayn ee wuxu ahaa tuug Ilaah ka go'ay waase laga tab helay oo waa tii la jebshey
Tacabkii be' waa sida Fircoon tab iyo Diinaade
isagaba badbaa lagaga tegey naarna lagu tuurye
Kanna taakadaasaw hadhay oo waa tukubayaaye
Ha targaafo sida towja geel Tuurin baw qoranne
6. Issaaq Ingiriis ka hor.
Marmarsiinyo iyo Excuse idinkama dhammaado oo maalinbaa wada dhalateen.
-Ingiriis ka hor Issaaq waakii Ogaadeen iyo Qaar Dhulmahante ka mid ah xeebta Berbera ka DHoofin jirey ee Jasiiradda carabta la geyn jirey. Prove baa la hayaa oo dad Addoon ah oo RIyaad, SA lagu arkay baa sheegtay in asalkoodii Ogaaaden ay ahaayeen oo laga iibshey Berbera.
-Ingiriis ka hor DHulooos Dhuubay gashanaayeen ee xagee raganimadu uga timid dadkaas cawaanka ah.
-Af-Xakame Oo aad Difoose weyn u tahay balse aan dabadaada uga baqayo miyaan aabihiis oo maanta qabiil dhammi ka taagan yahay la Addoonsan gaadhin oo HJ dagaal inta ku qabatay beryo loo haysan sidii addoon ka dibna la sii deyn.
Kuwaas aan aabayaashood addoonsanay baa idiinku kibir badnaa macadalaa QURJIILAHA kale.
-Ingiriis ka hor miyaan Issaaq lahayn xadaaradda badda cas oo aanay lahayn Suldaankii weynaa ee Turkiga iyo Cismaaniyada uga wakiilka ahaa Geeskan africa SULDAAN SHARMA'ARKE oo Seylac haystey RIchard Burtonkaad sheegatayna ku tilmaamay Suldaan Power weyn leh oo ka amar ku taagleyn jirey xeebahaas kana xoogey Suldaankii cafarta ee BEEY (Cali Caarif Burhaani Beey awowgiis).
7. Maxaad u diiddey inaad nasabkiinna sheegto...
Aan kuugu celsho malaa maad maqalle. Weligeed taariikhda somalia kama dhicin qabiil weyn oo dhalad sheeganaya oo aan aqoon wixii dhalay meeshay ka yimaadeen, jiraan, ku aasan yihiin.
Taariikhda Doorood waxa BOOG weyn ku noqotay inaysan aqoon CIDDII DHASHAY.
Sidee Nasab dad kale u durtaan idinkoo
i. La aqoon asalkiinna
ii. La ogeyn in wax doorood la yidhaahdaa jireen ileen waa la arki lahaaye
iii.Midgo oo dhami idiin ab sheegtaan oo 45% populationka Doorood ay yihiin dad 200 sano ka hor aan Doorood Shuqul ku lahayn.
Adoon Doorood kaleba aadin oo QURJIILE uun ku ekaanaya ii sheegoo waa ayo UURARWEYN, ABIRRAR, TUURYAR, MUXUMUD, GACAL MUUSE, HAYAAG, ABAYOONIS, AMAANLE...IYO BOQOLLAAL KALE OO Dhulmahante ku dhex jira.
Dabatadi(Midgihii) iyo ways kaashadeen nimanki dooroode
Alla doori waa waxan lahayn dir ay ku dhaataane.
8.Ingiriis Jacayl..
Ingiriis, talyaani iyo Xabasho jacayl idinkuu idin madax marayee hadaadan falnayn maxaad English u soo qortay. Ma ku faan baad is tidhi mise waa kaa gaala jacayl...Meeday gaala nacaybkii laydinku yiqiin mise BADOW MAGAALA GALAY WAA DAMEER MASAAJID GALAY baad noqotay.
Adgu xaar baad tahaye bal eegoo dhashii Ina Calaacal Xasan miyaadan arag oo Gaala jacayl dartii England Iyo US meeraysanaya ayagoo kala badhya waaweyn. |
| cunaye | Unrecorded Date
waraa wadidoor ma soo labatay kuwii idoor mahayn miyaa engriska cook u ahaa aa cuntada u karin jiray maxaa ka ahdlaysaa somali waxaa tihiin nimanka kaliya ee gumaysi jacayl isku baxshay engris care waa muse care qaniisnimana calankaa somali u sidaan down town toronto waxaa degan idoor 4 nin aha oo mdi naaso samystay dixie west waxaa degan wiil ••••• ah oo qaniis ah reer xamarna ahaa walaashisna waxaa ladhahaa magool somalida toronto degan hadaa rbti waydii walshiis waa caan waa layaqaan waxuu date gareyaa nimanka cadaanka .cigaalka shegaysidna BBC sidaa laga waraystay wiil gurigasa ku soo koray oo hada la dagan london nin cad oo gay ah inuu adeer kii soo faro xumeyey markuu yaraa waxan magacisa ladhahaa KAYSE AXMED CIGAAL. waana qiso run aha .Xamarna waxaan daris ahayn oday wayn oo idoor ah oo ciyaal iyo xaas leh wiilashii xafaduu ku yiri dabada iiga taga markii ciyaalkii ay xafadii iyo walidkood u shegena suadi arabia buu u guuray oo reerkisa ula cararay hadana wadaad buu iska dhigaa waxuna dagan yahay londaon magcisa halkan baan ku soo qori marka danbe waana habar awal.Geesigii siyad baana dhintay ee silicii iyo cararkaad wadankaga ka cartay baad sacan ku jiri lahay ithopia qaxotiginii wali wali ithopia bay dhooban yihiin oo UN tu malin malin kasta ka soo guraysaa oo baco xunxun u xiran yihiin markaa iska aamus ciil baad sida habraha uga caytantaa INTERNET lagu soo baday saa qof aan ciilqabin saas ilaa xawiyo adan uma caytameen hadaa raganimo leedahy anaga na soo raadso oo nasii mesha joogtid aan sidii nin raga isaga kaa cilinee atherwise shutup your stink mout h ilayn awalba idoor afka wax isga ceshaad ahayd marka runtu gaadhana yidhaahda war waynu kafamynay miyaad xanaaqday. |
| Mr.Taliye | Unrecorded Date
Anigu horta waxaan ka tirsanaa cidamadii xooga dalka somaliyeed waxan joogay hargaysa Walaahay anoon been ku dharanayn waxaan tagnaa malin gesigii Gaani intaan soo qabanay mid idoorwagaash anu u kenay Gaani intuu gani qabtay buu afartii ilkood laad uga soo xoray markaas buu waliba leeyahay war iska kaydaa miyaadan muslin ahayn walaan been u shegayn .Ragiinana sadex sadex boqol baan usoo dilay markasan waliba ilkacasta bilaash ku wasayay .Gabar iyo hoyadeed baan xitaa isku mar wasay abahoodan irida horteeda buu yalay isagoo lix casho mayda oo dixrigi galay markaa war ragoow hala yabina qorjiile waxba la soo badaye mantana qurbaan la jogaa war wax ma iga qadi. |
| laascaanood | Unrecorded Date
Waxaa idin leeyahay kaftankii meel xun ayuu idin
la marayaa waxaynu joogna waqti xun oo aynu sidii
aynu u walaaloobi laheyn ay tahay lagama maarmaan
sidaas ayaan ahaan jirey wax ma tarto waxaynu joognaa qurbe qabaailkana maanta waxay rabaan in ay ku wada noolaadaan walaalnimo waxaa idinku fiican inaad tagtaan waddankii oo aad xaalada aragtaan aflaagadada joojiya
oo si fiican u dooda ka dhaafa magacawga shaqsiyaadka iyo caarka meesha waxaan filayaa
in aydan kororsaneyn waxba in ay wax idin ka dhacaan mooyee hadalkaasi waa iga waano guud
WAA:laascaanood |
| Sun iyo Boog Daac | Unrecorded Date
QaansiirFuudsade: Wallee waxbaa kaa raacay. Nacasyohow ilbaxnimaday ka mid tahay in lagu wada dhaqmo deganaan iyo xushmo ee aan xaal walba bannaanka la soo dhigin, uurkaagana sirta lagu haysto. Haddaad moodaysey inaan nasteexo iyo kalgacal kuu hayo waabad ka sii maskax yar tahay sidaan cabiray. Sheekada dheerna waanad fahmaynoo illeyn weligaa buug maad akhriyine looxa inta yar ee laguugu dhigaad la kacaa-kufi jirtay. Waa kuwii macalin quraanku qalbi cama ku sheegi jireen.
Sheekadan AfXakame aad wadana adeer iska illow oo maantaa belaaye kuu taalaa oo reerihiinii inay cidhibtirmaan bay ku sugan yihiin. Parliament St. bay ragiinii wada tuban yihiin oo taasu waa hubaal. Idinkoo markii horeba dhufaanimo u dhashay ayaa maantana qowmuluudnimo, qaad iyo gocashadii wixii rag waaggii idin baday yeydaan dumar u hammadoonayn. Siddan haday ku sii socotana Reer Sheekh Isxaaq danbeba maqli maysaan, may allah rid me of their pestilential presence.
Laakiin ninkanu wuxuu sida eyga u ciyayo e cunihii la xabeebsaday waan ugu garaabi karaa oo anaa indhahayga ku soo arkay wixii la baday. Raganimose kuma jirto inuu halkan maanta ka ciyo gooray xeedhiyo fandhaal kala dheceen. Dabayaaqadii 87kii ayaan course qurbaha ka soo noqday oon shaqadaydii dib ugu soo noqday. Aniga iyo niman kaloo ajnebi iyo Soomaali isugu jira ayaa naloogu diray woqooyi daraasad Mashruucyo markaa meesha ka socday laakiin aad qabyo u ahaa. Hargeysaa saldhig noo ahayd, shaqadayaduna ma badnayn, so there was a lot of down-time. Niman Dhulbahante oo badan oo faaltuu iyo Askar iyo professionals iyo af-miinshaar iyo wax walba isugu jira ayaa magaalada jooga sanka ka haysta. Waxyaalaha aan meeshaa ku soo arkay ee nimankaa Issaaq aysan marnaba juuq ka odhanayn waad fajici lahayd. Niman ka fog oon u aaba yeelayn, illeyn anagu abtiyaal iyo waxbaanu ku xaalaynaye, ayaa waxay nimankaa ku samaynayeen adduunyada ma noola nin oggolaan lahaa, Iiddoorse intuu qaayibaybaa qaarkood mustareex ku ahaayeen. Xaafado dhan oo qaar loo bixiyey Abaahi-weyne, qaar kalena Dhagar-u-Wase iyo wax kaloo baasoo aanan xusuusan, oo lagu riigi jiray naagohooda, oo cadawnimo saraakiisha gobtu markay ka daalaan Mushunguliga iyo Baajuuntay odhan jireen war idinkuna luflufka soo hiiga, waa addoon ssiil la tusaye iyagoo dhareeeraya waa kuwii naagihiina safka geliyay. Annagii idinka hayney ee marka naloo soo dacwoodoo ka soo damiinan jirnay gabdhaha yaryar ee bellaayada askar manaxayaali la damcsin yihiin baad hadda afka nagu soo taagtaagaysaa. London baad qaadka deyn ku qaadaneyseen, idinku sima bisha intuu doolku soo dhacayo.Mr. Taliyow waxaad sheegaysaa rag aad naagohooda wastay iyagoo sii mootan ee waxaan arkay qaar iyagoo nool oo soo taagan casarkii inta gurigooda Land Cruiser la soo hordhigo xaaskooda la kaxaysan jiray juuqna aan weligood odhan. Ma kuwaasaa rag lagu sheegi karaa. Abwaankoodii Carrablaawena hadaladuu ku guuxi jiray inay kalaam faaruq ahayd halkaasay ka caddahay oo dhaqashiyo dhereg bay doorbideen ama inay meel fog ka soo hanjabaan.
Sayid Maxamedna arrintiisa dib u geli maynoo iddinkaaba qiray markaad ka daba hadhi weydaan meesha hadalkiisa lagu xusaba aad daba taagan tihiin. Abwaan kaloo Soomaaliyeed ood u dhigma waan waayey markaa dunidoo dhan baan soo baadhayoo wuxuun aan arkay laba nin oo keliya oo soo dhodhoweeya oo nasiib wanaag aan labadaa ninba afkooda ku hadlo:Dante Alighieri iyo Shakespeare. Haddana buug baan ku dhex jiraa aan ka qorayo isna barbar dhigayo suugaanta Saddexdaa nin. Gaala jacayl igama aha ee waa maanso jacayl iyo cilmi raadis. Afka aan bartona laygama xiggo, wixii cilmi afkaa ku qoranina waa dhaxalkayga. Adiguse Iiddoor qalbiga daabac kaga yaal baad tahayoo idinku Ingiriiska cilmigiisa kamaydun soo qaadataane, waxaad odhan jirteen war Ingiriis hoggaanka qabo, addigaa dunida iftiinshee. Waxaan u malaynayaa in haddii Ingiriis soo rogi lahaa in Badhasabkoodu salaada tujiyo masjid jaamaca Hargeysa, iskadaa inay ka dagaalamaane qiblada London u jeedi bay odhan lahaayeen. Waa duul aan rajo lahayn. Maalin dhoweyd baan Been Been Siida ka dhegeysanyay waraysi ay la yeesheen Cigaal 50yadii oo wafdi kala xaajooda Ingiriis gobanimada Br. Somaliland keenay London. Cigaal, qowmu luud calool weyn, wuxuu yidhi waxaan dalka u joognaa inuu Ingiriis hubiyo inaan nahay dad u qalma gobanimo. Bal hadalkaa dhadhansada nimanyohow. Sayidii waa tuu isagoo yaaban lahaa "War idinkaa dalkaba lehe dawlad maa u noqotaan". Ma baryootami lahaa ina Cabdille Xassan? Maxaa baryootan keenay? Ha la yaabina waa caado ay leeyihiin. QaaansiirFuudsade waa ka haddeer ku faanayay Suldaan Shakhfadlay ayaa wuxuu ahaa "Wakiil". Markii hore waxaan is lahaa hadduu hadana been kale dooxayaa oo odhan doonaa Boqor buu ahaa meeshaba ku amar ku taagleeya. Waa wakiil wuxuu ku faanayaa. Maba ka dhaadhacsana kelmada "Hoggaaan" oo inaad duni dhan maamushoo adiga meelo lagaaga noqdo wakiil hammadiisa kuma soo dhacdo. Ama tali ama talada raac. Nimankan weligood Daarrood baa u talin jiray ama Ingiriis ama cid kale. Keligood haday istaagaan cabsi baa gelaysoo kalsooni ma leh. Waa tuu Cigaal Yuhuuda illaahay nacdalayna ka doontay taageero illeyn la'aanteed waa makaan dumaye.
Arrintan aad tidhi Sheekha Maydh ku aasan baanu dhamaantayo ka soo farcaney. Iiddoorku ma sidaasu u tira yar yahay oo 800 oo sannadood ka hor nin noolaa bay ka soo wada farcameen. Maskaxdaada kaga yara fekersii, way kugu adag tahay laakiin isku day. Qarnigii 13aad buu Carab ka yimi oddaygu. Buuggii Futuux-al Xabasha oo uu nin Carab ahi ka qoray dagaalkii Axmed Guray(hanad kaloo Darrood) wuxuu sheegay inay ku jireen dagaalka Harti, Bartire, Ogaadeen, iyo Habar Awal. Mar dagaalka dhexdiisii ahna ay kuwa Iiddoor, waa caadadoode, fallaagoobeen oo khasab lagu soo celiyay. Marka ma kula tahay Qabiil dhani ka aasaasmi karo muddo 300, xitaa 400 oo sannadood. Mythology waa wax fiican, ummadna midaysaa dhabse ha u qaadan, maskaxdaadana isticmaal. Maskaxse ma lihidinoo waa ta keentay inaad giddigiin mushrik ku noqoteen idinkoo Siyaaro u taga had iyo goor masjid aan kuwii nebega ahayn. |
| WedQurjiile | Unrecorded Date
Sun Iyo Xaar Daac.
Nin lala kaftami karo ma tihid oo waad iska hadlaysaa. Af nooli waa hadlaa eeyna waa ciyaa.
Nin aan aabihiis iyo meel uu ka yimid aqoon lama hadlee CAR SHEEG MEESHAAD KA TIMAADDEEN.
KAFTAN DANBE WAAN DEYNAYAA HADDAAD SHEEGTAAN
1. NASABKIINNU MEESHUU GALO. MEE DOOROOD?HALKEE KA YIMI?HALKEE KU AASAN YAHAY?...CAR SHEEG...WIR WIR ..BOOR BOOR.. CAR SHEEG WIXII IDIN DHALAY CAR...
WALLAAHI BILLAAHI TALLAAHI BAYDNAAN U AQOON WIXII IDIN DHALAY WAXAY AHAAYEEN.
YUU AHAA DOOROOD? MA JINBUU AHAA MAXAA LOO ARKI WAAYEY MEEL UU JAAN IYO CIDHIB DHIGAY? ..
MARKA QABIIL BIIROBIIRO AH LAMA HADLO OO AAN NASAB AHAYN.
2. Haddaydnaan Gun ahayn maxaa midgaha u sheegataan, uga guursataan, u qaramaysaan? Ma dad la'aanbaa idinku keliftey MISE WAA SIDAA KU ABUURANTEEN OO MIDGO BIIRAY BAA TIHIIN.
3. Tan Khaniisnimada. AFXAKAME LA DEYN MAAYO oo wuxuu ahaa waa in la sheegaa. WUXUU AHAA NIN QARNIGII 19aad noolaa oo NIN DHULMAHANTE ah guursaday intuu aroos u taagey...ha ha ha ...as i always say FALLAADHI GILGILASHO KAAGAMA GO'DO.
FACT IYO RUMOR...Tan Afxakame waa FACT historyga u gashay dhuloos oo weligoodba waa la iska fiirin jirey dabaweynayaashaas... Cidii kale ee aad eedaysaaba waa iska EED oo ma ahan FACT haddii aadan indhahaaga ku arag nin aannu wasayno.
Afxakame isaga KUMAANKUN markhaati baa loo hayaa inuu hadhcad aroostay Inaadeerkiis.
SOomalidu cudurkan ma taqaan laakiin WAA NINKII KEENAY/SHEEGAY MA DHAAFTO. Xumaantaas TAARIIKH iyo HIDDO ayaad u leedihiin.
MIyaan Odaygii MAKHNUUDKA ahaa ee reer BUUHOODLE(Magaciisaa iga maqanne) lagu eedayn in la waso oo aanu odhan hadalkii MAAHMAAHDA NOQDAY EE AHAA
"QOLADEENNAN REEER BUUHOODLE MA NIN AAN LA WASIN BAYNU LEENAHAY"
Wallaahi waa Taariikh jirta oo samayn maayo ee baadh.
Kuwaad leedahay parliment bay tuban yihiin miyay kugu eegiin?miyay ku waseen? Ma futo ayay ku weydiisteen?Ma walaalahaa bay dabada xafuujiyeen? Haddaanay ku wasin yaa kuu sheegay inay ragga wasaan.
3. Tan dilkana iyo geesinimadana waxan kaa odhan... Intaad Midgihii doorood, soomali oo idil, iyo caddaan calooshooda u shaqaystayaal ah soo kaxaysatay ayaad waxba tari weydey oo waa kuwii GARAAD-diinnii BURCO YIMI IYAGOO KABAHA AFKA KU WADA 1991kii.
"Abtiyaal meeshaad rabtaan noo jiheeya, idinkaannu idin daba socanaynaa oo noo indha ah ee sidaa rabtaan noo gal" Hadalkaas miyaan Garaadadiinu odhan.
Doodda soo baro oo Cudurkiinna dadka ha ku cayn.
Meelaha lagaaga gar helayo ee aanad ceeb mooye caana ka maalayn maad iska deyn oo meelo kale ka hadashid intaad makhnuudnimo, Fulaynimo, iyo garacnimo idiin gaara ah ka hadlaysid. |
| WedQurjiiile | Unrecorded Date
Cunaaye + Liqaaye + Cawo=Dhalfoliqe=Qaniis badhi weyn..
Naayaa /Waaryaa ma noolayd waan u darsaday garaacistaada'e. Maxaan Qoodhe kula doonay oo aad marba magaca ii soo bedelatay sidii naag aan wasayo oo uunsi shidanaysa oo kolba dirac ku soo dhacaysa. Adiga waaba laguu kacsanayaa oo nin ma tihide naag yahay naasaha weyni maad is sheegtid.
In dhilo ku dhashay oo dhilay dabada laga dhabo aad tahay MAXAA MAKHAANIIDDA KU BARAY?.. Makhnuud waa hal qabiil oo Doorood maaha, issaaq maaha, hawiya maahan oo waa quruun doorsoon oo isku dad ah oo U AB SHEEGTA AWOOWGAA AF-XAKAME.. Marka maxaa meesha ragga lagu waso ku dhigay ee makhaaniidda aad u tiro koobtaa hadaadan badhida weyn rabin in lagaaa gufeeyo.
Haddaad Nin muslin ah tahay marka hore dad aan waxba galabsan umaad gefteen. Tan kale haddii aad yaqyaqsoonayso oo damiir aad leedahay Dadkaa maad TIRO KOOBTEENE kobtay joogaan baad ka dheeraan lahayd.
Laakiin markaan eegay BAdhidaada weyn iyo sidaad waxaa ka hadalkooda uga hesho waxaan ka shakiyey in Dabada lagaa maro Ileen CEEBTIINNA MAAHANE WAA CAADADIINE.
Wallaahi Qurjigaan meeshan la joogaa igama daba hadlaan.. Dhowr jeer bay Police iigu yeedheen markaan damcay inaan laayo..
Adigana Kuu sheegi maayo meeshaan joogo laba sababood darteed
1. Inaadan kuwa halkan jooga dhaamin oo Faarax Garaad nin naagaystay miyuu Hayaag, Tuuryar, iwm u daahayaa...
2. Waxan ka baqayaa inaad badhida ii soo jeediso oo aad moodo inaan ragga waso markaan ku diidana aad igu darto Liiska DABA-DIIDKA... Ragga ma waso ee badhidaada weyn Qurjiile la doono Idinkaa isla yaqaan cudurkaase.
Gabaygii dadkiinna loo tirsheyna waa kii ahaa
Doorood qaniisbuu ahaa laga qarraafaaye
Inay qoomaLuud wada noqdeen waa qisiyo yaabe
Qardho iyo kuwoodii ka yimi qararki laascaano
Nairobi baa lagu qoddaa oo way qarsanayaane
Qolal bay kiraysteen ay shilin ku qaataane
Qaac iyo markaasay shitaan uunsigii Qadare
Qurbahay la soo wada galeen qudhunki shaydaane
Inay Aids qaadeenna waad wada qiraysaane
Qashin iyo uus bay noqdeen laga qashaafaaye
Qabribaan ku wada aasi laa magaci qaamowye |
| Sun iyo Boog Daac | Unrecorded Date
QaansiirQuutow: Asaraarka intaad iska deyso maandhow orrodoo bakhtigii iyo wixii kuu huursanaa aad jaadka ku sugaysay karsoo wakhtiga ha naga qaadin. Mise mar kale inaan suunka kuula soo baxaad doonaysaa, shaabuug kaaga ilmaysiiyo.
Nacas baad tahay aan dad kala aqoon oo haddaad tidhi ii haybi nimanka Hayaag ee Axmed Siciid Harti iyo waddaadada diinta u go'ay ee Maxamed Muuse aad Uurarwaaweyn tidhi iyo raggeedii kaloo dhan, ilamay noqon mid jawaab mudan. Haddaad tidhi Daarrood Ismaaciil ma aqaanana la yaab ma lahoo in badanba way ii daalacnayd inay maskaxdu ku madoobaatay sidaad luqunta u hoggaaminaysay uurxumiyo hogasho ciil awgeed. Waa ku bari lahaa wax walba laakiin tarbiyadii horena wey kaa xumeyd maskaxdina waa kaa sii madoobaatay, oo daba qabasho ma lihid. Haddaba computerkaaga iska garaaco oo halkaa ka naaclee quus baad tahaye. |
| WedQurjiiile | Unrecorded Date
SUN iyo Boog Daac
Ma Uurarweyn baa ah dhulbahante. Hayaag miyaan 200 sano ha hor haybta loo samayn. Ma TUURYAR baa idinka ahayd mise Gacal muuse mise abirrar...
DOOROOD HALKUU KU DUUGAN YAHAY CAR SHEEG... it is a very simple question Qurjiile.
Hadaadan garanayn aabayaashaa, awoowayaashii weydii oo runta ii sheega dheh. |
| cunaye-wedidoor | Unrecorded Date
ahah uh auh qax qax qax walee waa saqraankan idoor wax jaad u iibiya ma waayay waryaa nin ragaan ahaye ma iska kay celin wayday waadiga qof dumara iga dhigaye .Idoor waa garac marna sheegta •••••• marna yuhuud madow marba meel baad u carartaan idoor waxuu ku asan yahay bari baad ledahay war idoor maxaa bari geyay ma xabaalah darood baad hadana odaygii garacee idoor ka dhigtay inaad walateen waa la og yahay .Idoor ninkay shegtan ma dhalin gabdha uu dhalay shiiq isxaaq baa waxaa garciyay ninkii geela u raaci jiray dadkoo dhan baa wada og .Xitaa inaad cuqdad qabtid meel kasta waxaad ku qortay idoor waxuu dhalay 12 gabdhood iyo lix wiil war orod nagala tag beenta waxaa tihiin lama yaqaane yibro yohow marna dadku waxay yidhahdaan amxaar baa gabdha garciyay waana run war kagga hadlay timahaga bal eeg idoor nin ah oo tima jilicsan ma jiro .dhulbahtaa tiri baan dili lahaa oo police igu wacayaa ahha uhuh wadankii baad wax ku qadi waydene ma halkan baad ku juqi kartaan iyadoo taan idin soo marinay iyo sidaan idin xasuuqnay la ogaa markaa baroor diiq baad tahaye orod sidii cawkii jaadkaga iska ruug habar yahay . |
| Sun iyo Boog Daac | Unrecorded Date
QaansiirQuutow: Odaygaa Maydh yaala abti maxaad u hafraysaa waxba idiinma ehee. Abtirsiinadiinana gebigeedaba waxaa idiin sameeyey Suldaankii Gudabiirsiyee ku gabyi jiray "Ka sabaan ka sabaan Salaanta u badshaa". Waagii hore waydinkii ku abtirsan jiray amxaar iyo Guurgate iyo cudur alluu keen haawiye iyo qudhun aan la garanayn sab iyo aji waxay yihiin, ee markuu innaadeerkiin nasabka idinka dhigay hadda tookhaaya. Daarrood Ismaaciil meeshuu ku duugan yahay Sanaag waa la yaqaanaa aniguse ileen mushrik ma ihiye ma siyaarto xabaalaha, siddii ilaaheyna ma baryo nin baniaadanoo ila siman, oo xabaashisu mid kale iigama sokayso. Iddinkase diintiina waa laysku haystaa. |
| WedQurjiiile | Unrecorded Date
Sun iyo Boog Daac
loooooooooooooooooooooooooooooooooooool
loooooooooooooooooooooooooooooooooooool
loooooooooooooooooooooooooooooooooooool
DABINKAAN KULA RABAY BAAD DALAQ TIDHI WALAAAHI.
Waan ku daayey walaal ee bes. Walaanu Sanaag ugu aasnayn waadna og tahay....
SANAAG KA HALKEEEEEEEEEEE
IMISA DOOROOD BAA JIREY?lol....
qof kasta oo doorooda oo an arko waan weydiiyaa suaashaa oo SURVEY baan qaadaa. lol
Ma jecla inay ka jawaabaan laakiin markaan sidaada meel walba ka soo xidho ayay meel uun farta ku fiiqaaan LAAKIIN SANAAG BUU KU DUUGAN YAHAY WAA II KOW. Liiskaanse ku dari.
RAG BADAN OON SIDAADA CAREEYEY WAXAY IIGU SHEEGEEN in ka badan 4dal, Siddeed Gobol (INCLUDING SANAAG), iyo 49 Goobood (MEEL).
LAAKIIN INTOODA BADAN almost 94% Ma yaqaanniin meesha uu ku duugan yahay DOOROOD. Adiga Laftaada maanta ka hor waad ka BIQI jirtey su'aashan oo intaan ku baryayey waad ogeyde WUXUUN SHEEG BAY KAA TAHAY.
NIN KASTOO ISAAAQ AHI WAA YAQAAN MEESHA AWOOWGOOD KU DUUGAN YAHAY.
BUug Baan qorayaa oo Intii Karaankaaga ah waad i caawisay ee JASAAKA LAAH. Sanaagna waan kuugu dari lol.
Kaftankiina noo xidhan Laakiin haddaad runta sheegi lahayd oo odhan lahayd LAMA YAQAAN MEEL UU KU AASAN YAHAY DOOROOD waan kula sii wadi lahaa.
Isaaaq, Dirr, Hawwiye iyo Soomaali oo dhammi 9 QARNI ayay raadinayeen suaashaa jawaabteeda Welise lama hayo Nin doorood ah oo ku DHiirrada inuu Qudbi u taago DOOROOD.
Sidii eebahay kuu qadshaan kaaga qaanacaye.
Bes bes Gun Biiro biiro ah lama hadlee |
| WedQurjiiile | Unrecorded Date
Cunaaye=Liqaaye=QoodheLiqe
Uf waryaa/Naayaa..
Adigu liiskii makhaaniidaad meel walba la taagan tahay oo kii dabada kaa wasi waayaba waad caayaysaa wasaq yohow DOORADA WEYN lol.
Cunaaye Wallaahi waan kaa shakiyey. Abti si kale aan u kaftannee naga daa liiskan baas ee aad wadato. Ma Schedule baad leedahay oo habeenba kuwaad sheegaysaad badhida u geysaa, Maantase yaa kuu salaaxay kuuntada NEJIS yohow.
Qaadka waan cunaa, qamriga ma cabbo sidoo kalena Futo Qurjiile waa Iga Sun ee AF-XAkame u gee.
adaa i daandaansaday oo Ninkaas dooddu noo socotay ku soo darsamee waa innoo mar kale badhi weyn uun ha i hor luline.
Correction: isxaaq Alla ha u naxariistee wuxu dhalay 12 WIIL iyo Afar Gabdhood waana ku dhinac duugan yihiin Illeen Beenloow markhaatigiisuu fogeeyaaye. Dhulmahantada kuwii dhalayse awoow buu u ahaa.
Abtiyaal baan idiin nahay oo waa waxaad weligiin Dhuuso noola ag taagan tihiinne naga xishooda lol |
| Wedka | Unrecorded Date
To: Cunaaye & Sun iyo Boog daac
Waryaadha meeshan yeynaan ku hallaabene cayda aan iska deyno. Waxaan qoray anaaba ka wiswisaye bal aan fardaheenna kala hakinno sheekadu way inala durugtaye.
Haddaan hadalka loo fiirsan waa kula fogaadaaye.
Bal aan kala roonaano oo waxani waa waqti lumise wax kala faaiideysanno ama nacasnimada la kala aamusno dadkii inaga yaabye.
Haddaan la kala roonaan roob ma da'o ee kala hadal badin maynee yeynaan isku aakharo seegin. |
| hogaamiye | Unrecorded Date
dhamaan daraawsiihta
waxaan idinka codsanayaa in aad fiiro yar siisaan ninka la baxay wed qurjiile, waayo maaha qof caadi ah ..meel kasta oo uu magaca dhulbahnte iyo deegaankooda ku arkana waa soo gelayaa..ujeedadiisu waxa ay isugu jirtaa shaqsiyada xumo uu u dhashay iyo isaga oo raba in cayda iyo muranku bato oo la xidho meeshatan oo idil sidii horaba u dhacday.
sidaasi darteed ka soo qaada inuusan jiran(maba jiro e) |
| na | Unrecorded Date
qurjinace:intaas futaad ka hadlaysaa xagee ka timid ta kale maxaa qurjiga necebkiisa ku tusay?
qofyahow adigu hadalkaaga ha isku dilin intaad is
leedahay dad cay,soomalidu waxay tiraahdaa qof waliba meesha bugta isagey balbashaa ee iska wado
futooyinka aad ka sheekaynayso ama kaftan yaqaan
noqo oo si wanaagsan u kaftan |
