Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Dedicated for Somaliland politics and affairs.

Moderator: Moderators

User avatar
hargaysaay
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 8453
Joined: Sun Jan 17, 2010 7:32 am
Location: Best part about getting high having sex with you is geting high having sex with you part.

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by hargaysaay »

The_Emperior5 wrote:
hargaysaay wrote:speaking of ciidagle we were involved in DAYAX WEERAR for god sake it was our own GEEL,
and also HAGOOGANE, yes the leader was nin reer sugule ah but the army was cidagale HY iyo waxcoogaa dhulos ah sida jilibyada Cali gari.
and also we took part Axmed GUray wars MATAAN XUSEEN who is the father of the current cidagale subclan reer mataan was a commander in gureys army, secondly we gained our name from those battles

lakiin haba yaree wax sacad muse oo tarikhda in yarna ha ahaate ku jiraa majiro dam abtiyaal waa idin sidee

the camels that were raided by the dervishes in 1904 dayax weerar yes belonged to the ciidagalle , but dagaalka habaryonis were involved to , and at The hagoogane Battle all isaaq subclans were involved including the habarawal sultan Suldaan Diiriye took part of that raid the leaders of the battle were ina igarre and xaji waraabe , Isxaaq sacad was the Habarawal warrior in the axmed guray wars that captured the Amhaara princess and took her back to Seylac xarunti walashma Empire. and later ma malakat aymana kum ku qabay the spoil of war and she gave him Makahil

emperor kala saar indifituals iyo army dhan, haa dad shaqsiyaad ah oo suldaano leh oo dagaalyahano leh hagoogane wey ku jireen laakiin sidaan buugaagta taariikhda ka akhriyay it says like this

isaaq subclans like habar yonis and cidagale have annhilated the dervish
it is history emperor no one can denie it
User avatar
The_Emperior5
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 50031
Joined: Fri Jan 05, 2007 4:45 pm
Location: Suldaanka Guud beelaha reer Sheikh isxaaq Bani Axmed Bani Hashiim. In the republic of Soliziland
Contact:

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by The_Emperior5 »

The battle of hagoogane sxb there were all clans from habarawal to habaryoonis to haberjeclo arab ciidagalle ciid ka maqneyd maba jirin,, the same way that the somaliland camel corps all clans were involved.
Lool@ ciidagalle , ciidagalle darawiisthu mar bey weerartay markina habaryoonis ba u so hilisay darawisttu took 4000 camels in 1904. thats the only time ciidagalle was involved in a battle, and ofcourse the last raid against the dervishes were all clans were involved from dhulo to warrsnagali and hy and hj and ha and ciidagalle and arab , and the commanders were muse farax igare and xaaji waraabe those two men . thats how it went sxb
Last edited by The_Emperior5 on Sat Jul 10, 2010 2:41 pm, edited 1 time in total.
User avatar
Siciid85
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 21342
Joined: Mon Feb 02, 2009 9:11 pm
Location: Somaliland

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by Siciid85 »

Emperior, actually hargaysaay is right, most of the army were H.Y & Ciidagale, Cali Geri - Dhulbahante, it's even mentioned in the books that Haji Waraabe & Ina Garre took with them 6000 "local" tribesmen mainly from his clan it even tells it in the poems.
User avatar
hargaysaay
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 8453
Joined: Sun Jan 17, 2010 7:32 am
Location: Best part about getting high having sex with you is geting high having sex with you part.

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by hargaysaay »

in the battle of calyaa we took camels all the way from shabeele river dam that rocks indeed
Last edited by hargaysaay on Sat Jul 10, 2010 2:50 pm, edited 1 time in total.
User avatar
Siciid85
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 21342
Joined: Mon Feb 02, 2009 9:11 pm
Location: Somaliland

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by Siciid85 »

Hargaysaay, indeed i wonder where all the cidagalle horses & H.Y horses went :lol: back in the days they had thousands of horses mostly sunari arabian type exported from Berbera & Maydh, there is alot of horses in Sanaag, Sallaxley from what i have seen in this modern day.
Last edited by Siciid85 on Sat Jul 10, 2010 2:51 pm, edited 1 time in total.
User avatar
The_Emperior5
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 50031
Joined: Fri Jan 05, 2007 4:45 pm
Location: Suldaanka Guud beelaha reer Sheikh isxaaq Bani Axmed Bani Hashiim. In the republic of Soliziland
Contact:

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by The_Emperior5 »

Siciid85 wrote:Emperior, actually hargaysaay is right, most of the army were H.Y & Ciidagale, Cali Geri - Dhulbahante, it's even mentioned in the books that Haji Waraabe & Ina Garre took with them 6000 "local" tribesmen mainly from his clan it even tells it in the poems.


Local tribesmen they are refering to his isaaq subclans , here is a poem By gamuute him self he was present at the battle of hagoogane

Ilaahii i abuurayee
Illaliinka ahaa iyo
Udgoonoow Nebigii (SCW)
arrinkaan la tiraabo
Aqbalkiisa i sii
Eeraaney ku kaxaynay
Asluubey ku xabbaadhnay
Arbow Xaaji Waraabe
haddaan geela Awaadho
Haddaan Oohow idhaahdo
Illintuu ka gelaayo
Haddaan Oodda ka jiido
Haddii Eebbe ku siiyo
Markaas aad aragtaan
Hashaan geela ka aawo
In lay (iiri) doono
Axdigeeda i sii

Ugub weeye guduudanoo
Aydhin weeye maqaarloo
Ayaamii Toddobkiibay
Awr madow ka qaleenoo
Afarteeda Iboodna
Sidii Laas la af gooyey
uun dhabay harqisaa.

Markii la libeystey ee Daraawiish wixii xoolo u hadhsanaa la taabay ayaa Xaaji Waraabe Gamuute ku yidhi Hashii waa geeliiye kala soo bax. Hashii baa Gammute kaga darantay qolo kale oo hore loo waayey badnaanta geela awgeed.
Gammute ayaa rag lagu daray si ay hashii uga baadi goobaan mahiigaanka ciidankaa midigtooda soo galay.
Wuxu yidhi Gammuute Alla ha u naxariisstee;

Gaanniga Waraabe iyo hashaan guuriska u soocnay
Raggii wada gammuurraa hashuu golongolee dhuubtay
Gaadiidka xoogga leh hashii garabku iimoobey

Gurguurtaaga awrka ah hashii (Galawga) loo taabtay
Gahaydhkii Dannood iyo hashaan gudurigaw ruugey
Gaaliyo hashaan ula col baxay gaasamo is raacay

Wixii gacal cid ii xigey hashaan goonni uga duuley
Nin xigaaladii gaanji tahay geel ma saanyado'e
Solamadow hashaan ula gedbaxay Gulufki reer Daahir

Guutada faraa badan hashii goob isugu keentay
Galaayuuska subaxdii hashuu Galawgu dhiillaabay
Feedhaha hashaan uga guntaday gocor ma yeeleene

Gurraati iyo haddaan Hara-Digeed Gocay horuu dhaafshey
Geyigiiba waxa iiga hadhay galab carrawtiine
Anigoo gacmaa laabtayoo gibil madow yeeshay

Mar haddii raggaa ila ged ihi geeyo halihiisa
Gadhcaddihii adoogay ahaa way garnaqayaaye
Markaan gurigi geeyana Libaax geesta haw rido e
Guullow Allahayoow hashaa galabta hay seejin.


Gamuute in this gabay refers to salamow and reer daahir being also involved in the battle of hagoone , there is also another gabay , ana ku so dabici dooona
User avatar
Siciid85
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 21342
Joined: Mon Feb 02, 2009 9:11 pm
Location: Somaliland

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by Siciid85 »

Emperior, how come no 1 ever heard of this poem? even if there was another isaaq sub clans involved they were not major players in the battle compared to H.Y which was the tribe that headed that battle alongside Cidagalles, clearly the major players in the battle were H.Y, Cidagalle, Cali Geri - Dhulbahante who were carrying some water bottles for us who later when the camels we looted were bought to burco and they asked for their stake but we told them to go away and get out of our sight in which still this day some still ask the stake of camels.



Haji Waraabe (Haji the Hyena the 19-20 century Reer Ainanshe warrior at the battle of hogaagane and head of previous battles with O'gaden and Darawish,


Haji Warsame Buralle (Haji Buralle) (Reer Sugulle, Habar Yoonis) – 1 of the most remarkable Isaaq warriors of the 20-19th century of all the time defeated the Dervish under a organized clan raid under the leadership of Haaji Waraabe ("Haji the Hyena with 5000 Habar Yoonis and Ciidagle battle hardened army.


The last battle was 1921 when 5000 Strong Habar Yunis/Cidagalle Warriors led by Xaji Waraabe – The Hyena raided Qoraxay and killed most of the Dervish a tribal raid under the leadership of Haaji Waraabe ("Haji the Hyena") armed fully attacked and killed the remaining Dervish and took away about 60,000 livestocks in loot but failed to catch Hassan.
he survived and moved to Iimiy with few of his closest relative where he married a 13 year old who still survives till now in Hiiraan, few months later he died of his wounds. She was interviewed in 2002.
Haji Warsame Buralle he was from the Habar Yoonis clan - Reer Sugulle he lead an army of Habar Yoonis hoursemen and Ciidagale that had annilated the Dervish that day battle of hogaagane, the Habr yunis took 60,000 in booty Camels the Habar Yonis - had Reer Hagar and Cali Geri side with them -& carried the Armies waters . After the annilahtion the Reer Hagar and Cali Geri , Axmed garad were told we will spilt the share in Burco. When Habr yunis got to Burco Reer Hagar and Cali Here were told to get lost and dissapear out of sight, Still this day some Dhulbahante ask the habr yunis for their Share of the looted booty camels.


Gabaygii 2aad ee Silsiladdii Rayad ahna gabaygii 1aad ee Qamaan Bulxan



Gabaygii Diradiraale ee Cali-dhuux ayaa dhinac walba u dabayshaday. Qamaan Bulxan oo Cali or iyo jiib yaqaanay ayaa u jawaabay oo Silsiladdii Rayad soo galay. Gabayga Qamaan mar waa xaajo, mar waa garaabid, mar waa goodi, mar garashada iyo garaadka Cali-dhuux ayuu la yaaban yahay marna diradiraalaha Cali-dhuux ayuu farta ku fiiqayaa. Mar kale Qamaan wuxuu shee... haddii aan Ingiriis baardaajinaynin inaan Isaaq Ogaadeen la ekeekameen.



Qamaan wuxuu Cali-dhuux ku gawriyey inuu diradiraalaha dhaafo haddiise uu cagta u dhigiwaayo in isaga uun ay la ciiri doonto. Wuxuu caddeeyey in Ogaadeen siijeedkiisa dad badani ku dagmi doono iyo in Cali-dhuux doqonimo awgeed uu Isaaq guddoonsiiyey guulo badan oo aysan soo hoyinin.



Wuxuu ku dooday in Isaaq xididnimo, asluub iyo daris wanaag ku degan yahay Doollo deyrna u yahay habar dugaag iyo Harti, dhul ay qaateen ama durugsadeenna uusan jirin. Haddiise Ogaadeen iyo Isaaq dagaalamo waxa aad Caliyow ka helayso ayaan garan waayey, ayuu sii raaciyey.



Duullaankii Hagoogane la baxay ee Ingiriis iyo cawaamkiisba ku saareen Ogaadeen iyo Daraawiish iyo geelii duulaanka lagu soo qaaday inay Habar Yoonis iyo Dhulbahantihii Ingiriiska la socdayba, sida Reer Hagar iyo Cali-geri qaarkii, ahaayeen kuwii ka qayb qaatay dakanadaasina meel u taalo, gabaygiisuna uu daacadda ka fog yahay, ayuu ku dooday. “Gacantii wax qaadka taqaan gumudkaa dhaqdhaqaaqa” oo waad naga cabsanaysaa ee haddii sidaad sheegtay xaalku yahay adiguba nama aadan dayseen ayuu ku gujiyey. Wuxuu xusay in geesiyadii ugu magac dheera Dhulbahante Isaaq laayey, Dhulbahantena dhulkoodii ay Habar Jeclo ka faramaroojisay, maganna ay aqalkoodii ku yihiin.



Wuxuu ku goodiyey in Ogaadeen oodda soo jabiyey, adduunna rogi doono. Wuxuu ku ceebiyey Cali-dhuux inuu yahay nin Daarood kalagurkii iyo Dhulbahante dakanadii ku caanbaxay sida marka Qamaan leeyahay “dalkaad ina adeerkaa dhigtaad, wali de...saaye.” Iyo inaan Qamaan hadalka loo dusinkarin, Cali iyo isbihinbihintiisana uu aad u yaqaano kana aragti dheeryahay.



Caynaba maad soo dhicisid haddaad tabar hayso ama maad tolkaa gabayga ku guubaabisid haddaad raganimo leedahay ayuu ku dacwiyey. Ingiriis haddii uu i dilay saw Isaaq iyo Dhulbahanteha Ingiriiskaa la socda iska kay daliilaysan mahayaan, sida aarku kolkuu raqda ka noolaado ay dawacada iyo haaddu u feenfeentaan wixii meesha ku hadhay.



Qamaan wuxuu isticmaalay luuqad aad u saraysa oo maahmaah iyo murti leh. Halqabsiyo badan oo gees walba Soomaaliya laga isticmaalo ayaa gabaygan kasoo jeeda. Wuxuu yidhi:



Caliyoow dabuubtaadi gabay, daayinkaa wadaye

Dabaylaha xagaagee dafliyo, daafigaa sidaye

Noo dooji doogiyo sidii, dararta xolaadde



Diirkiyo laftuu xulay hadduu, hadal wax daaweyne

Dadkana uma sinnee reer tolkay, dacar ku nooleeye

Anna waan ku diirsaday, Ilaah derajo siiyoowe



Daaraan garbaha qoon hulaad, damaqday Dhuuxoowe

Dibirrooti buu dhacay, raggaad dabaqadayseen

Waa gobol dillaacid iyo ciil, dibinta ruugaaya

Iyo gobol runduda oo fadhiya, dagada weeyaane



Dulkaa jooji waan kula dacwiyi, doodna waan odhane

Dabbaad ololisaa kumana gubo, daa'in abidkaaye

Intaad dogob shiddaa baad taqaan, diradirayn jaane

Daaskaad fadhido saw gubee, degelkan qiiqaabi



Haddayse daacad xaajadu tahoon, lagu denbaabaynin

Danbaaburada naareeed haddaan, dhinacu doonaynin

Seeddoow maxaad noogu digan, dakharku waa kiinne



Goormayse degmadu noo miyeen, dawgalbaa jira e

Daldhacsiga danaasaca la mood, dawr inaan ahaye

Is dalleemintaydaa ninkii, dagani eedaaye



Dubihii ku dhacay Ina Barwaaq, dagi aad maysaane

Daaduunka caydheed raggaa, dibbadda meeraaya

Docmo[1] iyo Hartaa[2] lagu ogaa, dalawadoodiiye



Cali-gerigaa daadhiib shalay, naga durduurteene

Waa kaa darfiyey caanihii, dagiyo heemaale

Anna waxan dibiray waa dagaag, dayrar soo xulaye



Nimay gacantu daabulo tiqiin, beri hadduu daayo

Uu yara dalleensado intii, ducasan loo yeelo

Dambanmahayo waa... xubnuhu, yara dubaaxshaane

Inaad deysid beel dagan adoon, dani ku seetaynin

Dabcigeedba yaa kugu yiqiin, digasho mooyaane?



Hadday debecdo waw hiiliyaa, doqon walaalkeede

Diiftiyo ushay garan intaad, dayada haysaane

Dunna haddaadan ii tarin maxaad, iigu dana sheegan?



Dooyaha fardaha maalintaad, deleb ku qaadaysey

sidii duul Amxaara ah markaad, nagu dabraynaysey

Intaad haatan ii laba dublayn, muu damqado jiidhku?

Daarood Ismaaciil ahaan, hilibku muu diiro?



Toorida ninkii kuu dadbee, daabku uu celiyey

Iyo kii duleedshaay ku yidhi, wax isma doorshaane

Dakanadayda yaa kaa xigood, igu danayn haatan?

Aar soo dibjirey neef hadduu, daacuftii geliyo

Uu kaga digsiiyuu ilkaha, dhiigga kaga daadsho

Dugaaggaa yaryari saw ka cuna, duufka hadhay maaha?[3]



Aday dilaye goormaa Isaaq, Doollo iga qaaday?

Maxaa godobtii Daarood lahaa, dabacayuun siiyey?



Hadday Dibbixul[4] uga heesayaan, Daharba[5] waan siine

Miyey haatan daab iyo ul iyo, kaga cabbaan dawlis?

Bulsho daalis oo dibi dhaloon, loo danbarinaynin

Oo kii lahaa diidey bay, sidigtii doontaaye



Kuwan derisnay dooxeer haddaan, sebenka daaduunsho

Waxa adiga duug kaaga noqon, yayga degi waayey!



Gabdhaha doonnan dadabtaan dhisniyo, xidid dariiqaynta

Kuwaan dihannay diricay dhaleen, waa dareeemada e

Muslinka hayga didin yaan Ibleeys, dawyo kaa ridine



Darka jabay dillaalkiyo dhulkuu, dabadku meeraayo

Deeqii Illaahay halkuu, xuliyey daadkiisa

Ii daa dugaagiyo Hartay, igaga deyraanne



Iidoor Dir weeyee hadduu, duulan soo kiciyo

Dunji Habar Magaadluhu[7] hadduu, dabarka soo qaato

Dunbuq iyo rasaastana hadduu, debecsanuhu siiyo

Horta yaa la da'a wayla yaab, dawyadaad xuliye?



Ogaadeen ka daan iyo ka daan, Doollo soo gudubye

Diinkaan akhriyey way iman, Dooy raggii jiraye

Dunji maalintaa waxaad qabtaan, waan u daahirinne

Ma demmaniye deynkayga, waan dabagelaayaaye



Idinkuba darkii Caynabaad,[8] deris ku taalliine

Dagaallama rag doorkii la laa, duubcaddii Hagare

Ama na daaya waan wada qabnaa, daawashiyo ceebe



Caliyoow da'daan ahay waqaa, looma duurxulo e

Duq gaboobey iyo wiil yarbaa, loo dedaa hadale

Diirkaan ka garan xaajadaad, dabaqa saarteene



Ma dumaalo naaguhu ninkay, nolol ku dayrshaane

Dayib[9] uma yidhaahdaan jeeroo, hawli daashado e

Nin walaalkii doorsaday Ilaah, derejo siin waaye

Dalkaad Ina-adeerkaa dhigtaad, weli degeysaaye[10]



Baadida ninbaa kula deydeya, daalna kaa badane

Oon doonahayn inaad heshana, daayin abidkaaye

Dadkuna moodi duul wada dhashoon, wax u dahsoonayne

Dallo malaha aakhiro haddii, loo kitaab dayaye

Adna gabayga waad nagu danqiye, daacaddii maqane

Dubkaa nagaga kaa yaal, haddii lagugu deyrshaaye



Dilaal iyo malaal wuxuba waa, carabta deynkoode

Dibnihiinna uunbaan galoo, way dudubiseene
Last edited by Siciid85 on Sat Jul 10, 2010 2:59 pm, edited 1 time in total.
User avatar
hargaysaay
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 8453
Joined: Sun Jan 17, 2010 7:32 am
Location: Best part about getting high having sex with you is geting high having sex with you part.

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by hargaysaay »

poor cali geris were taking the water for us :D :D :D :D :D :D :D
User avatar
Siciid85
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 21342
Joined: Mon Feb 02, 2009 9:11 pm
Location: Somaliland

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by Siciid85 »

Hargaysaay, dee Cali geri been ba lo sheegay waxa la yiri come with us and take the water for us when we loot the camels we will give you your stake in the looted cames in burco but Haji Waraabe & Ina Garre arrived back in burco they were told to go away. :lol:
User avatar
The_Emperior5
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 50031
Joined: Fri Jan 05, 2007 4:45 pm
Location: Suldaanka Guud beelaha reer Sheikh isxaaq Bani Axmed Bani Hashiim. In the republic of Soliziland
Contact:

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by The_Emperior5 »

Siciid85 wrote:Emperior, how come no 1 ever heard of this poem? even if there was another isaaq sub clans involved they were not major players in the battle compared to H.Y which was the tribe that headed that battle alongside Cidagalles, clearly the major players in the battle were H.Y, Cidagalle, Cali Geri - Dhulbahante who were carrying some water bottles for us who later when the camels we looted were bought to burco and they asked for their stake but we told them to go away and get out of our sight in which still this day some still ask the stake of camels.



Haji Waraabe (Haji the Hyena the 19-20 century Reer Ainanshe warrior at the battle of hogaagane and head of previous battles with O'gaden and Darawish,


Haji Warsame Buralle (Haji Buralle) (Reer Sugulle, Habar Yoonis) – 1 of the most remarkable Isaaq warriors of the 20-19th century of all the time defeated the Dervish under a organized clan raid under the leadership of Haaji Waraabe ("Haji the Hyena with 5000 Habar Yoonis and Ciidagle battle hardened army.


The last battle was 1921 when 5000 Strong Habar Yonis Warriors led by Xaji Waraabe – The Hyena raided Qoraxay and killed most of the Dervish a tribal raid under the leadership of Haaji Waraabe ("Haji the Hyena") armed fully attacked and killed the remaining Dervish and took away about 60,000 livestocks in loot but failed to catch Hassan.
he survived and moved to Iimiy with few of his closest relative where he married a 13 year old who still survives till now in Hiiraan, few months later he died of his wounds. She was interviewed in 2002.
Haji Warsame Buralle he was from the Habar Yoonis clan - Reer Sugulle he lead an army of Habar Yoonis hoursemen and Ciidagale that had annilated the Dervish that day battle of hogaagane, the Habr yunis took 60,000 in booty Camels the Habar Yonis - had Reer Hagar and Cali Geri side with them -& carried the Armies waters . After the annilahtion the Reer Hagar and Cali Geri , Axmed garad were told we will spilt the share in Burco. When Habr yunis got to Burco Reer Hagar and Cali Here were told to get lost and dissapear out of sight, Still this day some Dhulbahante ask the habr yunis for their Share of the looted booty camels.

Gabaygii 2aad ee Silsiladdii Rayad ahna gabaygii 1aad ee Qamaan Bulxan



Gabaygii Diradiraale ee Cali-dhuux ayaa dhinac walba u dabayshaday. Qamaan Bulxan oo Cali or iyo jiib yaqaanay ayaa u jawaabay oo Silsiladdii Rayad soo galay. Gabayga Qamaan mar waa xaajo, mar waa garaabid, mar waa goodi, mar garashada iyo garaadka Cali-dhuux ayuu la yaaban yahay marna diradiraalaha Cali-dhuux ayuu farta ku fiiqayaa. Mar kale Qamaan wuxuu shee... haddii aan Ingiriis baardaajinaynin inaan Isaaq Ogaadeen la ekeekameen.



Qamaan wuxuu Cali-dhuux ku gawriyey inuu diradiraalaha dhaafo haddiise uu cagta u dhigiwaayo in isaga uun ay la ciiri doonto. Wuxuu caddeeyey in Ogaadeen siijeedkiisa dad badani ku dagmi doono iyo in Cali-dhuux doqonimo awgeed uu Isaaq guddoonsiiyey guulo badan oo aysan soo hoyinin.



Wuxuu ku dooday in Isaaq xididnimo, asluub iyo daris wanaag ku degan yahay Doollo deyrna u yahay habar dugaag iyo Harti, dhul ay qaateen ama durugsadeenna uusan jirin. Haddiise Ogaadeen iyo Isaaq dagaalamo waxa aad Caliyow ka helayso ayaan garan waayey, ayuu sii raaciyey.



Duullaankii Hagoogane la baxay ee Ingiriis iyo cawaamkiisba ku saareen Ogaadeen iyo Daraawiish iyo geelii duulaanka lagu soo qaaday inay Habar Yoonis iyo Dhulbahantihii Ingiriiska la socdayba, sida Reer Hagar iyo Cali-geri qaarkii, ahaayeen kuwii ka qayb qaatay dakanadaasina meel u taalo, gabaygiisuna uu daacadda ka fog yahay, ayuu ku dooday. “Gacantii wax qaadka taqaan gumudkaa dhaqdhaqaaqa” oo waad naga cabsanaysaa ee haddii sidaad sheegtay xaalku yahay adiguba nama aadan dayseen ayuu ku gujiyey. Wuxuu xusay in geesiyadii ugu magac dheera Dhulbahante Isaaq laayey, Dhulbahantena dhulkoodii ay Habar Jeclo ka faramaroojisay, maganna ay aqalkoodii ku yihiin.



Wuxuu ku goodiyey in Ogaadeen oodda soo jabiyey, adduunna rogi doono. Wuxuu ku ceebiyey Cali-dhuux inuu yahay nin Daarood kalagurkii iyo Dhulbahante dakanadii ku caanbaxay sida marka Qamaan leeyahay “dalkaad ina adeerkaa dhigtaad, wali de...saaye.” Iyo inaan Qamaan hadalka loo dusinkarin, Cali iyo isbihinbihintiisana uu aad u yaqaano kana aragti dheeryahay.



Caynaba maad soo dhicisid haddaad tabar hayso ama maad tolkaa gabayga ku guubaabisid haddaad raganimo leedahay ayuu ku dacwiyey. Ingiriis haddii uu i dilay saw Isaaq iyo Dhulbahanteha Ingiriiskaa la socda iska kay daliilaysan mahayaan, sida aarku kolkuu raqda ka noolaado ay dawacada iyo haaddu u feenfeentaan wixii meesha ku hadhay.



Qamaan wuxuu isticmaalay luuqad aad u saraysa oo maahmaah iyo murti leh. Halqabsiyo badan oo gees walba Soomaaliya laga isticmaalo ayaa gabaygan kasoo jeeda. Wuxuu yidhi:



Caliyoow dabuubtaadi gabay, daayinkaa wadaye

Dabaylaha xagaagee dafliyo, daafigaa sidaye

Noo dooji doogiyo sidii, dararta xolaadde



Diirkiyo laftuu xulay hadduu, hadal wax daaweyne

Dadkana uma sinnee reer tolkay, dacar ku nooleeye

Anna waan ku diirsaday, Ilaah derajo siiyoowe



Daaraan garbaha qoon hulaad, damaqday Dhuuxoowe

Dibirrooti buu dhacay, raggaad dabaqadayseen

Waa gobol dillaacid iyo ciil, dibinta ruugaaya

Iyo gobol runduda oo fadhiya, dagada weeyaane



Dulkaa jooji waan kula dacwiyi, doodna waan odhane

Dabbaad ololisaa kumana gubo, daa'in abidkaaye

Intaad dogob shiddaa baad taqaan, diradirayn jaane

Daaskaad fadhido saw gubee, degelkan qiiqaabi



Haddayse daacad xaajadu tahoon, lagu denbaabaynin

Danbaaburada naareeed haddaan, dhinacu doonaynin

Seeddoow maxaad noogu digan, dakharku waa kiinne



Goormayse degmadu noo miyeen, dawgalbaa jira e

Daldhacsiga danaasaca la mood, dawr inaan ahaye

Is dalleemintaydaa ninkii, dagani eedaaye



Dubihii ku dhacay Ina Barwaaq, dagi aad maysaane

Daaduunka caydheed raggaa, dibbadda meeraaya

Docmo[1] iyo Hartaa[2] lagu ogaa, dalawadoodiiye



Cali-gerigaa daadhiib shalay, naga durduurteene

Waa kaa darfiyey caanihii, dagiyo heemaale

Anna waxan dibiray waa dagaag, dayrar soo xulaye



Nimay gacantu daabulo tiqiin, beri hadduu daayo

Uu yara dalleensado intii, ducasan loo yeelo

Dambanmahayo waa... xubnuhu, yara dubaaxshaane

Inaad deysid beel dagan adoon, dani ku seetaynin

Dabcigeedba yaa kugu yiqiin, digasho mooyaane?



Hadday debecdo waw hiiliyaa, doqon walaalkeede

Diiftiyo ushay garan intaad, dayada haysaane

Dunna haddaadan ii tarin maxaad, iigu dana sheegan?



Dooyaha fardaha maalintaad, deleb ku qaadaysey

sidii duul Amxaara ah markaad, nagu dabraynaysey

Intaad haatan ii laba dublayn, muu damqado jiidhku?

Daarood Ismaaciil ahaan, hilibku muu diiro?



Toorida ninkii kuu dadbee, daabku uu celiyey

Iyo kii duleedshaay ku yidhi, wax isma doorshaane

Dakanadayda yaa kaa xigood, igu danayn haatan?

Aar soo dibjirey neef hadduu, daacuftii geliyo

Uu kaga digsiiyuu ilkaha, dhiigga kaga daadsho

Dugaaggaa yaryari saw ka cuna, duufka hadhay maaha?[3]



Aday dilaye goormaa Isaaq, Doollo iga qaaday?

Maxaa godobtii Daarood lahaa, dabacayuun siiyey?



Hadday Dibbixul[4] uga heesayaan, Daharba[5] waan siine

Miyey haatan daab iyo ul iyo, kaga cabbaan dawlis?

Bulsho daalis oo dibi dhaloon, loo danbarinaynin

Oo kii lahaa diidey bay, sidigtii doontaaye



Kuwan derisnay dooxeer haddaan, sebenka daaduunsho

Waxa adiga duug kaaga noqon, yayga degi waayey!



Gabdhaha doonnan dadabtaan dhisniyo, xidid dariiqaynta

Kuwaan dihannay diricay dhaleen, waa dareeemada e

Muslinka hayga didin yaan Ibleeys, dawyo kaa ridine



Darka jabay dillaalkiyo dhulkuu, dabadku meeraayo

Deeqii Illaahay halkuu, xuliyey daadkiisa

Ii daa dugaagiyo Hartay, igaga deyraanne



Iidoor Dir weeyee hadduu, duulan soo kiciyo

Dunji Habar Magaadluhu[7] hadduu, dabarka soo qaato

Dunbuq iyo rasaastana hadduu, debecsanuhu siiyo

Horta yaa la da'a wayla yaab, dawyadaad xuliye?



Ogaadeen ka daan iyo ka daan, Doollo soo gudubye

Diinkaan akhriyey way iman, Dooy raggii jiraye

Dunji maalintaa waxaad qabtaan, waan u daahirinne

Ma demmaniye deynkayga, waan dabagelaayaaye



Idinkuba darkii Caynabaad,[8] deris ku taalliine

Dagaallama rag doorkii la laa, duubcaddii Hagare

Ama na daaya waan wada qabnaa, daawashiyo ceebe



Caliyoow da'daan ahay waqaa, looma duurxulo e

Duq gaboobey iyo wiil yarbaa, loo dedaa hadale

Diirkaan ka garan xaajadaad, dabaqa saarteene



Ma dumaalo naaguhu ninkay, nolol ku dayrshaane

Dayib[9] uma yidhaahdaan jeeroo, hawli daashado e

Nin walaalkii doorsaday Ilaah, derejo siin waaye

Dalkaad Ina-adeerkaa dhigtaad, weli degeysaaye[10]



Baadida ninbaa kula deydeya, daalna kaa badane

Oon doonahayn inaad heshana, daayin abidkaaye

Dadkuna moodi duul wada dhashoon, wax u dahsoonayne

Dallo malaha aakhiro haddii, loo kitaab dayaye

Adna gabayga waad nagu danqiye, daacaddii maqane

Dubkaa nagaga kaa yaal, haddii lagugu deyrshaaye



Dilaal iyo malaal wuxuba waa, carabta deynkoode

Dibnihiinna uunbaan galoo, way dudubiseene


sxb did you even read what you posted , the poem i posted is well known it was made by poet gamuute he was present at batttle of hagoogane what you just poted the gabay u posted was From the guba series qamaan bulxan versus cali dhuux, it does not say , habaryoonis raided the dervishes or anything like that any how, , do you know how long it took xaji warabe and ina inagare to prepair such battle they were collecting arms soldiers from every clan, Do you really think it was that easy do defeat the dervishes it took lots of planning work stragedy to make it reality , and that other part about xaji waraabe thats from xplayas bloq lol thats not from a book :lol:
User avatar
hargaysaay
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 8453
Joined: Sun Jan 17, 2010 7:32 am
Location: Best part about getting high having sex with you is geting high having sex with you part.

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by hargaysaay »

Siciid85 wrote:Hargaysaay, dee Cali geri been ba lo sheegay waxa la yiri come with us and take the water for us when we loot the camels we will give you your stake in the looted cames in burco but Haji Waraabe & Ina Garre arrived back in burco they were told to go away. :lol:

:D :D :D :D :D i heard that aswell :D :D :D :D :D

man in old days people were crual
User avatar
Siciid85
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 21342
Joined: Mon Feb 02, 2009 9:11 pm
Location: Somaliland

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by Siciid85 »

Emperior, stop injecting yourself in Garhajis history , who masterminded the raid? haji waraabe, musa garre both H.Y, the rest of the footsoldiers were irrevelant just like Cali Geri, all that mattered were the H.Y & C.G 1's. :lol:
Last edited by Siciid85 on Sat Jul 10, 2010 3:06 pm, edited 1 time in total.
User avatar
GENERAL_SNM
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 9757
Joined: Fri Jul 13, 2007 1:32 pm
Location: ''Nimankii Maroodiga ahaa mudanki reer Daahir''

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by GENERAL_SNM »

The_Emperior5 wrote:
Siciid85 wrote:Emperior, actually hargaysaay is right, most of the army were H.Y & Ciidagale, Cali Geri - Dhulbahante, it's even mentioned in the books that Haji Waraabe & Ina Garre took with them 6000 "local" tribesmen mainly from his clan it even tells it in the poems.


Local tribesmen they are refering to his isaaq subclans , here is a poem By gamuute him self he was present at the battle of hagoogane

Ilaahii i abuurayee
Illaliinka ahaa iyo
Udgoonoow Nebigii (SCW)
arrinkaan la tiraabo
Aqbalkiisa i sii
Eeraaney ku kaxaynay
Asluubey ku xabbaadhnay
Arbow Xaaji Waraabe
haddaan geela Awaadho
Haddaan Oohow idhaahdo
Illintuu ka gelaayo
Haddaan Oodda ka jiido
Haddii Eebbe ku siiyo
Markaas aad aragtaan
Hashaan geela ka aawo
In lay (iiri) doono
Axdigeeda i sii

Ugub weeye guduudanoo
Aydhin weeye maqaarloo
Ayaamii Toddobkiibay
Awr madow ka qaleenoo
Afarteeda Iboodna
Sidii Laas la af gooyey
uun dhabay harqisaa.

Markii la libeystey ee Daraawiish wixii xoolo u hadhsanaa la taabay ayaa Xaaji Waraabe Gamuute ku yidhi Hashii waa geeliiye kala soo bax. Hashii baa Gammute kaga darantay qolo kale oo hore loo waayey badnaanta geela awgeed.
Gammute ayaa rag lagu daray si ay hashii uga baadi goobaan mahiigaanka ciidankaa midigtooda soo galay.
Wuxu yidhi Gammuute Alla ha u naxariisstee;

Gaanniga Waraabe iyo hashaan guuriska u soocnay
Raggii wada gammuurraa hashuu golongolee dhuubtay
Gaadiidka xoogga leh hashii garabku iimoobey

Gurguurtaaga awrka ah hashii (Galawga) loo taabtay
Gahaydhkii Dannood iyo hashaan gudurigaw ruugey
Gaaliyo hashaan ula col baxay gaasamo is raacay

Wixii gacal cid ii xigey hashaan goonni uga duuley
Nin xigaaladii gaanji tahay geel ma saanyado'e
Solamadow hashaan ula gedbaxay Gulufki reer Daahir

Guutada faraa badan hashii goob isugu keentay
Galaayuuska subaxdii hashuu Galawgu dhiillaabay
Feedhaha hashaan uga guntaday gocor ma yeeleene

Gurraati iyo haddaan Hara-Digeed Gocay horuu dhaafshey
Geyigiiba waxa iiga hadhay galab carrawtiine
Anigoo gacmaa laabtayoo gibil madow yeeshay

Mar haddii raggaa ila ged ihi geeyo halihiisa
Gadhcaddihii adoogay ahaa way garnaqayaaye
Markaan gurigi geeyana Libaax geesta haw rido e
Guullow Allahayoow hashaa galabta hay seejin.


Gamuute in this gabay refers to salamow and reer daahir being also involved in the battle of hagoone , there is also another gabay , ana ku so dabici dooona
Been kicking arse since 1800's. :up: :clap: :clap: :clap: :clap:
User avatar
Siciid85
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 21342
Joined: Mon Feb 02, 2009 9:11 pm
Location: Somaliland

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by Siciid85 »

hargaysaay wrote:
Siciid85 wrote:Hargaysaay, dee Cali geri been ba lo sheegay waxa la yiri come with us and take the water for us when we loot the camels we will give you your stake in the looted cames in burco but Haji Waraabe & Ina Garre arrived back in burco they were told to go away. :lol:

:D :D :D :D :D i heard that aswell :D :D :D :D :D

man in old days people were crual


In the forums there use to be a guy called reer burco a direct descent of Haji Waraabe so he knew alot about hogaagane, if anybody needed to know about hogaagane all you had to do is ask him he will provide history.
Last edited by Siciid85 on Sat Jul 10, 2010 3:09 pm, edited 1 time in total.
User avatar
The_Emperior5
SomaliNet Super
SomaliNet Super
Posts: 50031
Joined: Fri Jan 05, 2007 4:45 pm
Location: Suldaanka Guud beelaha reer Sheikh isxaaq Bani Axmed Bani Hashiim. In the republic of Soliziland
Contact:

Re: Historic Sketch of Sultan Madar Sultan Xirsi

Post by The_Emperior5 »

Siciid85 wrote:Emperior, stop injecting yourself in Garhajis history , solomadow iyo reer dahiir iyo waxas bu meesha la yimi, who masterminded the raid? haji waraabe, musa garre, the rest of the footsoldiers were irrevelant just like Cali Geri, all that mattered were the H.Y & C.G 1's. :lol:

Its the soldiers who the fighting Muse farah igare nor xaji waraabe could not do anything with out the help of all the other isaaq subclans thats a fact , dee wa gabaygi dagaalk hagoogane laga tiriye in 1921 i dident make it :lol: , cali geri wa kuwa la xoreyey , laakin all the other clans took fair share , Why the hell would muse farax igare oo qeybin laha all the camels they stole from the dervishes and gave it to all the isaaq subclans. if it was pure a garxajis struggle he would of kept for his own clan but muse farax wuxu geeli iyo xoolihi iyo fardihi oo dhan beelaha reer sh isxaaq oo dhan bu qeybiyey , even gamuute explains that in his gabay :up:
Locked
  • Similar Topics
    Replies
    Views
    Last post

Return to “Politics - Somaliland”